آزادي و عملكرد در نظام قضايي حقوق شهروندي و دادرسي قضائي

حقوقي همچون حق بر دادخواهي و حق بر داشتن وكيل ،دادرسي سريع و دادرسي عادلانه به عنوان چند حق از حقوق رويه اي، ريشه در كرامت انساني داشته و مي بايست مورد حمايت حكومتها قرار گيرند.حقوق شهروندي در گستره ي قضايي جلوه هاي متعددي دارد.كه ميتوان حق بر دادخواهي و داشتن وكيل را به منظور تحقق حقوق ديگر نام برد.در واقع اين حق ها مقدمه اجراي حقوق ديگري است كه در اسناد حقوق بشر ،آن را حق دفاع ناميده اند.در اسناد حقوق بشري اعم از جهاني و عام يا منطقه اي و خاص اين حقوق بنيادين بسيار مورد توجه و تاكيد قرار گرفته است.قانون گذار جمهوري اسلامي ايران نيز در قوانين موضوعه ،اعم از قانون اساسي و ديگر قوانين عادي از اين حقوق مهم غافل نمانده است. اما شاهد آنيم كه براي تحقق كامل اين حقوق بنيادين ،موانع و محدوديتهايي وجود دارد. (1) بررسي جايگاه اصل دادرسي عادلانه و ضرورت و اهميت اصول، آيين و ساز كارهاي آن، در دكترين و نظام هاي قضايي موضوعي است كه در مقاله حاضر به آن پرداخته شده است اين مقاله بر آن است تا با مطالعه رويه اسناد حقوق بشري در مورد تضمين اين حق ها و بررسي آن در جمهوري اسلامي ايران، دلايلي را مبني بر عدم تحقق كامل اين حق ها در قوانين موضوعه ايران و جهان بيان داشته و بتواند راهكارها و پيشنهادهايي را براي تحقق حداقلي اين حق ها در كشور مطرح نمايد.