بررسي ساخت شرطي در متون خوانداري مجموعۀ فارسي بياموزيم

در اين پژوهش به بررسي ساخت صوري جمله‌هاي شرطي در مجموعۀ فارسي بياموزيم براساس چهارچوب نظري ماهوتيان پرداختيم. جملۀ شرطي جمله‌اي متشكل از دو بند پايه يا جزاي شرط و پيرو يا شرط است. بند شرط اغلب با يكي از حروف ربط شرطي همانند «اگر، هرگاه، به شرط اين‌ كه، در صورتي كه و ...» و مقدم بر بند جزاي شرط مي‌آيد. حرف ربط شرطي «اگر» بيشترين بسامد وقوع در جمله‌هاي شرطي زبان فارسي را داراست. به منظور اين مطالعه، از بين مجموعۀ پنج‌جلدي فارسي بياموزيم جلدهاي اول، دوم و سوم انتخاب شدند. با بررسي اين سه جلد، تعداد تقريبي 35 جملۀ شرطي به دست آمد كه حرف ربط شرطي «اگر يا اگه» با بيشترين بسامد در جمله‌هاي شرطي بودند. حروف ربط ديگري نيز مانند «وقتي، كه، هرچه، هركس، چون، هربار، به شرط آن كه و هرگاه» در جمله‌هاي شرطي مذكور ديده شد. علاوه‌ بر دو وجه التزامي و اخباري كه در بند شرط و جزاي شرط وجود دارند، وجوه امري و پرسشي نيز در برخي از جمله‌هاي مورد بررسي مشاهده شد كه در بخش تدريس ساخت شرطي به آن‌ها اشاره‌اي نشده است.