اثر تمرينات مقاومتي بر ميزان BDNF زنان مبتلا به مالتيپل اسكلروزيس

پيشينه و هدف: مالتيپل اسكلروسيس، شايعترين اختالل عصبي تشخيص داده شده در جوانان است. داليل اين بيماري هنوز به طور كامل شناخته نشدهاند و پژوهشگران در حال بررسي رسيدن به پاسخي مشخص و منطقي هستند. پژوهشگران معتقدند بيماريام اس يك بيماري خود ايمني است. ام اس به صورت حمالت ناگهاني تصادفي بر ميلين، مادهاي از جنس چربي كه اعصاب موجود در مغز و نخاع را احاطه كردهاند بروز ميكند. اين اختالل به آكسون آسيب وارد ميكند و در نتيجه اين آسيب، عملكرد جسماني بدن كاهش مييابد. به عالوه، بيماريام اس ميتواند منجر به كاهش بافت مغز يا به اصطالح آتروفي مغز نيز شود.[1[ نوروتروفينها از جمله فاكتور نوروتروفيك مشتق از مغز )BDNF )نقش مهمي در بازسازي نرونها دارند ]2 .]بر همين اساس، هدف تحقيق حاضر بررسي اثر هشت هفته تمرينات مقاومتي بر ميزان BDNF زنان مبتال به ام اس بود. روش انجام كار: 27زن ميانسال مبتال به بيماريام اس با ميانگين و انحراف معيار سن 5/5 ± 32/4 سال و شاخص درجه ناتواني يك تا پنج به عنوان آزمودني انتخاب شدند. آزمودنيها به طور تصادفي در دو گروه كنترل )13=n )و تمرين )14=n )قرار گرفتند. آزمودنيهاي گروه تمرين به مدت هشت هفته و سه جلسه در هفته به انجام برخي تمرينات مقاومتي منتخب باالتنه و پايين تنه با وزنه و كشهاي مخصوص پرداختند. در تحقيق حاضر براي بررسي توزيع طبيعي دادهها از آزمون كولموگروف- اسميرنف استفاده شد. اختالف ميانگين درونگروهي و بين گروهي متغيرهاي تركيب بدن به ترتيب توسط آزمون t استودنت همبسته و t مستقل ارزيابي شد. براي بررسي ميزان تغييرات سطح BDNF بر اثر فعاليت ورزشي نيز از آزمون تحليل كوواريانس يك طرفه )ANCOVA )بهره گرفته شد. همبستگي بين عوامل مختلف نيز با روش ضريب همبستگي پيرسون بررسي گرديد. حداقل سطح معنيداري در اين مطالعه 55/5 P بود و كليه عمليات آماري توسط نرم افزار SPSS نسخه 17صورت گرفت. يافتهها:. نتايج نشان داد وزن بدن، شاخص توده بدن، توده چربي و شاخص درجه ناتواني آزمودنيها پس از هشت هفته تمرينات مقاومتي نسبت به گروه كنترل به ترتيب 2/5 ،3/4 ،5/1 و 27/2 درصد كاهش معنيدار يافته است )0/05 P .)همچنين، مطابق نمودار 1 نتايج نشان داد سطح BDNF در گروه تمرين به طور معنيداري نسبت به گروه كنترل 27/5 درصد افزايش پيدا كرده است. بحث و نتيجه گيري: يافتههاي تحقيق حاضر نشان داد هشت هفته تمرين مقاومتي موجب بهبود تركيب بدن از جمله كاهش معنيدار وزن بدن، شاخص توده بدن و توده چربي بدن شده است همچنين موجب كاهش معنيدار EDSS يا درجه ناتواني در بيماران ام اس شده است. بيش از 90درصد بيماران مبتال به ام اس خستگي را تجربه ميكنند كه به شدت بر فعاليت، عملكرد روزانه و كيفيت زندگي اين بيماران اثر ميگذارد )3 .)افزايش ترشح BDNF موجب بهبود بازسازي بافتهاي مختلف شده و بر اساس مطالعات گذشته نشان داده شده است كه در افراد مبتال به ام اس سطح اين پروتئين ممكن است كاهش يابد )4 .)اگرچه عنوان شده است يكي از مهمترين عوامل افزايش دهنده سطح BDNF انجام فعاليت ورزشي است اما تأثير فعاليت ورزشي بر تغييرات سطح BDNF در افراد سالم و بيماران مبتال به ام اس به درستي مشخص نيست. فعاليت ورزشي موجب تقويت عملكرد عصبي در هيپوكامپ مستقل از يادگيري ميشود و اين مكانيسم تا حد زيادي به واسطه افزايش بيان ژن BDNF است )5 .)يافتههاي تحقيق حاضر نشان داد پس از هشت هفته تمرين مقاومتي سطح BDNF در بيماران مبتال به ام اس افزايش معنيداري يافته است. به طور كلي با توجه به نتايج تحقيق حاضر به نظر ميرسد تمرينات مقاومتي كه از شدت و مدت كافي برخوردار باشد ميتواند در افزايش سطح BDNF زنان مبتال به بيماريام اس مؤثر باشد. با توجه به تنوع تمرينات ورزشي، اختالف در نتايج حاصل از اثر تمرينات ورزشي بر سطح BDNF در بيماران مبتال به ام اس و اندك بودن مطالعات موجود، لزوم تحقيقات بيشتر در اين زمينه احساس ميشود.