واكاوي جايگاه دستور زبان در كتاب هاي آموزش زبان فارسي به غيرفارسي زبانان

تحقيق حاضر به بررسي جايگاه و نحوة ارائۀ آموزش دستور زبان در دو مجموعة چندجلدي از كتاب هاي آموزش زبان فارسي به غيرفارسي زبانان مي پردازد. ارتباط درست كلامي زماني حاصل مي شود كه گويشور بتواند معني و منظور مورد نظر را به‌گونه‌اي مناسب با توجه به بافت كلامي و موقعيتي به شنونده منتقل سازد. اين امر افزون بر استفاده از توانش كاربردشناختي مستلزم به كارگيري توانش زباني از جمله استفاده درست از ساختارهاي دستوري است. بنابراين به نظر مي رسد چگونگي پرداختن به دستور در كتاب هاي آموزش زبان فارسي به غيرفارسي زبانان از اهميت ويژه اي برخوردار است. بدين منظور و براي بررسي جايگاه دستور زبان در كتاب هاي آموزش زبان فارسي نگارندگان ابتدا بازبينه هاي (چك ليست) مختلف موجود درمورد ارزيابي محتواي آموزشي را مورد بررسي قرار دادند؛ سپس با توجه به شاخص هاي ارزيابيِ محتوايي، زباني، روش شناختي و ساختاري؛ بازبينه جديدي طراحي شد و طي آن شيوة ارائۀ دستور و تمرين هاي دستوري در اين كتاب ها مورد ارزيابي قرار گرفت. بررسي دستور زبان آموزش داده شده در اين كتاب ها نشان داد كه بسياري از اصول آموزش دستور در اين كتاب ها ناديده گرفته شده است. اين مجموعه‏هاي آموزشي از انسجام دقيقي در ارائۀ نكات دستوري برخوردار نيستند، در ارائۀ نكات دستوري مؤلفان كمتر به بافت توجه كرده اند و آموزش نكات دستوري در سطح جمله و متن هاي گسسته باقي مانده است. به‏ علاوه تناسب منطقي و متعادلي بين آموزش كاركردهاي زباني و صورت هاي دستوري در اين كتاب ها مشاهده نمي شود و نوع ارائۀ دستور و تمرين ها كمكي به زبان آموز در استفاده از دستور در موقعيت واقعي نمي كند.