راهكارهاي آموزش نوشتار فارسي و خط آن به ناشنوايان

افراد ناشنوا بر اساس پارامترهايي از جمله عامل ناشنوايي، زمان وقوع و تشخيص ناشنوايي، ميزان شنوايي و شرايط محيط زندگي روي پيوستاري از نيازهاي ويژه، جهت آموزش زبان گروه‌بندي مي‌شوند. ولي ويژگي مشتركي كه در همۀ گروههاي افراد ناشنوا(ناشنواي مطلق، كم‌شنوا و نيمه‌شنوا) وجود دارد اين است كه در همگي كانال دريافت صوت دچار آسيب‌ديدگي شده است و اين افراد در اكثر مواقع در توليد صوت (لب‌خواني/لب‌گويي) با مشكلات عديده‌اي مواجه هستند. لذا يك فرد ناشنوا يا اصلا برداشت صوتي (آوايي/واجي) از زبان گفتاري ندارد (ناشنواي مطلق) يا اگر هم داشته باشد ضعيف و ناقص خواهد بود (نيمه‌شنوا، كم‌شنوا). چرا كه اساسا زبان مادري يك فرد ناشنوا زبان اشاره است كه كانال ارتباطي، ابزار و مواد خام آن با زبان گفتاري كاملا متفاوت است و زبان گفتاري بعنوان زبان دوم او محسوب مي‌شود. در نتيجه افراد ناشنوا در ارائه زبان فارسي در قالب نوشتار يا لب‌خواني (لب‌گويي) اغلب با مشكل روبرو هستند. كه بسياري از اين مشكلات به ويژگي‌هاي نظام نوشتاري زبان فارسي، نحوۀ آموزش زبان فارسي و نوشتار آن برمي‌گردد. با به كارگيري روشهاي آموزش مناسب با شرايط و نيازهاي اين افراد، مشكلات آنها قابل اصلاح و كاهش هستند. در پژوهش حاضر پس از بررسي پيشينۀ تحقيقات انجام شده در اين زمينه با تمركز بر آن دسته از نيازهاي ناشنوايان در آموزش زبان گفتاري كه مرتبط با آموزش نوشتار و خط هست، راهكارهايي براي آموزش نوشتار فارسي و خط آن ارائه شده است. از آنجا كه زبان‌شناسي ناشنوايي و مباحث كاربردي آموزش زبان و مسائل مرتبط با آن در ناشنوايان نيازمند تعاريف دقيق و متناسب با شرايط آنهاست لذا به هدف تمركز بيشتر بر شرايط و نيازهاي ويژۀ ناشنوايان، اصطلاحات و مفاهيم موجود در مواردي بازتعريف شده است.