بررسي مقابله اي ساخت انواع صفت فاعلي در فارسي و اسم هاي فاعل در عربي از منظر ساخت -واژي براي تدريس به غيرفارسي زبانانِ عرب

وجود خانواده هاي زبانيِ متعدد و به تَبَع آن ها، زبان هاي گوناگون، سبب به وجود آمدن تنوع و تفاوت هاي بسياري در بخش هاي مختلف زبان ها اَعَم از ساخت نحوي، ساختهاي آوايي و ساخت واژه شده است. اين تغيير و تنوع تاجايي پيش رفته است كه گاهي دوزبان هم خانواده نيز ممكن است در برخي ويژگي هاي نحوي، واجي و يا ساختواژي تا حد زيادي از هم متمايز باشند. لذا آگاه سازيِ مدرسان از تفاوت ها و تشابهها ميان زبانها، گام بسيار مهمي در نيل به اهداف آموزشي به حساب مي آيد. در واقع ايجاد رويكردي تخصصي براي مسئله ي بررسي مقابله اي كه به شناخت تفاوت هاي زباني و همچنين مبحث بررسي تطبيقي كه به تحقيق در مورد تشابهات زباني در بخش هاي مختلف زبان-ها مي پردازند؛ براي ارتقابخشي و بهبود كيفيت استاندارد هاي آموزشيِ زبان دوم/ خارجي ضروري به نظر مي رسد. يكي از ويژگي هاي مهم و كاربردي در هر زبان، بحث ساختواژه است. اين اهميت ريشه در بحث آموزش واژه دارد؛ كه شايد از مهم ترين و اساسي ترين مباحثِ آموزش زبان دوم/ خارجي به حساب مي آيد. آگاهي و اشراف مدرس زبان دوم نسبت به ويژگي هاي ساختواژي زبان مادري اش و زباني كه مي آموزاند، وي را در امر آموزش بسيار ياري مي كند. برخلاف تصور عامّه كه با استناد به استفاده از خط زبان عربي در فارسي و همچنين وجود واژه هاي فراوان عربي در فارسي و بالعكس، اين دو زبان را از لحاظ ويژگي هاي ديگر نيز يكسان مي پندارند؛ بايد عنوان كرد كه اين دو زبان از لحاظ ريشه ي خانواده هاي زباني و پيرو آن از لحاظ ساختاري، و خصوصاً ساختواژي، كاملاً بايكديگر متفاوتند. علت نگارش اين تحقيق آن است كه بارها در كلاس هاي آموزش زبان فارسي به عرب زبان ها و به خاطر علل فوق الذكر مشاهده كرده ايم كه زبان آموزان در تحليل ودرك نحوه ي ساخت صفت هاي فاعلي در زبان فارسي، دچار مشكل هستند. به همين علت لازم است تا ايشان را با ساخت هاي متفاوت صفت فاعلي در فارسي آشنا كرد تا با درك وجوه اشتراك و افتراق اين صفات با اسم فاعل در زبان عربي آنها را به صورت مفهومي و ساختاري فرا بگيرند. همچنين آشنايي با ويژگي هاي كاربرد شناختي اين صفات و مقايسه ي آنها با زبان عربي، كمك شاياني به آن ها در ساخت صحيح اين صفات و بكارگيري آنها در جايگاه صحيح خودشان، خواهد نمود. طي فرايند آموزش فارسي، زبان آموز عرب زبان به علت عدم آگاهي از ويژگي هاي ساختواژي و كاربرد شناختي صفات فاعلي فارسي، دچار تعميم افراطي شده و گاه واژه هاي نادرستي مي سازد. لذا برآنيم تا با انجام اين تحقيق ابتدا با معرفي نحوه ساخت صفت هاي فاعلي در زبان فارسي و ذكر ويژگي هاي ساخت واژي و كاربرد شناختي آنان، معادل هاي معنايي مشابهي بر اساس مداخل موجود در فرهنگ لغت براي آن صفات در زبان عربي بيابيم؛ سپس با بررسي وجوه اشتراك و افتراق اين صفت ها و اسم ها در دو زبان از منظر ساخت واژي و كاربرد شناسي، زبان آموزان عرب زبان را با ساخت فارسي صفات فاعلي آشنا گردانيم تا از درصد خطاهايي كه به علت عدم آگاهي آنان نسبت به اين ساخت ها و نحوه ي كاربرد آن ها در فرايند آموزش زبان دوم/ خارجي به وجود مي آيد، بكاهيم. در پايان نيز با تحليل و بررسي نحوه ي انجام خطاهاي زبان آموز عرب زبان و ميزان آنها، درخواهيم يافت كه چه خطاهايي و با چه بسامدي در مورد كدام گونه از صفات فاعلي در فارسي توسط ايشان بيشتر و يا كمتر انجام مي پذيرد. لازم به ذكر است منابع مورد استناد اين تحقيق براي ارائه و توضيح صفات فاعلي در فارسي فرهنگ سخن و براي ارائه معادل هاي عربي، فرهنگ معاصر مي باشد.