ترجمه به‌عنوان فعاليتي هستي‌شناختي در عرصۀ فرهنگ؛ ملاحظاتي در ترجمۀ «راه»‌هاي هيدگر

اساساً ترجمه‌ي متون از زباني به زبان ديگر، مستلزم گشودنِ افقِ فرهنگي زبانِ مبدأ براي زبان مقصد است. نمونه‌اي كه اين مقاله به آن خواهد پرداخت، ترجمۀ متون هيدگر از آلماني به فارسي است. پرسش اين است كه چگونه مي‌توان افقِ فرهنگي انديشه‌ هيدگر را براي مخاطب ايراني و فرهنگ ايراني گشود. آنچه ترجمه‌ متون هيدگر را دشوار مي‌سازد، فراتر رفتن از ظاهر واژه‌هاي فلسفه، به باطن وجودي و اونتولوژيك آن‌ها است. هيدگر همواره از عجز روميان در ترجمۀ درست متون يوناني سخن گفته است. در تلقي وي، علت اين ناتواني را بايد در تاريخ هستي جست‌وجو كرد. هيدگر متفكري است كه درصدد تأسيس رابطه‌اي جديد با وجود است و به‌عبارت‌ديگر، او زبان تازه‌اي را جست‌وجو مي‌كند؛ از‌همين‌رو كوشش مي‌كند كه زبان خودش را در پرتو اين جست‌وجو از نو دريابد و تفسير كند؛ بنابراين ما در متون هيدگر با يك زبان معمول و متعارف آلماني سروكار نداريم؛ بلكه با زباني مواجه مي‌شويم كه در جست‌وجوي بنيادهاي وجودي خود است و البته اين جست‌وجو به‌منظور فراهم كردن مقدماتي براي گذار از زبان متافيزيكي و يافتن زباني غيرمتافيزيكي است.