مطالعه دو مفهوم غم و شادي از ديدگاه مولانا (مورد مطالعاتي دفتر اول تا سوم مثنوي معنوي)

انسان تا انسان است هرگز از غم و شادي خالي نبوده، غم نتيجه تأثر نفس است از حصول امري مكروه و شادي زاده تأثر از امري مطلوب و دوست داشتني. جلال الدين محمد بلخي يكي از بزرگان در حوزه تفكر اسلامي و عرفاني است. او عالم و آدم را با تمام اجزا و حوادث خود تحت تدبير قدرت لايزال و مدبري حكيم مي بيند از نگاه او غم و شادي نوعي احساس است و به همين جهت دو حالت كاملأ دروني است نه بيروني، لذا ممكن است در اوج تنعمات ، غمگين و متقابلأ فردي شاد در شدت فقر و ناداري باشد. مولوي در آثار خويش در مقوله غم و شادي يكسان سخن نگفته است و با توجه به متعلق آن به دو نوع مطلوب و نامطلوب تقسيم كرده است. مولانا كه خود معمولأ شخصيتي در بسط و شادي است و سرمستي هاي او در سراسر مثنوي نمودار است به ما تعليم مي دهد كه چگونه شادي را دوام بخشيم؛ امّا با توجه به اينكه مولانا خود عارف و عالمي به نام بوده است، بدون شك ديدگاه هاي خاصي نسبت به غم و شادي دارد. غم و شادي از منظر عارف نسبت به غم و شادي از منظر انسان عادي متفاوت مي باشد، مولانا به تقسيم غم و شادي به مطلوب و نامطلوب، در لفافه به اين تفاوت ها اشاره كرده است. در اين مقاله با استناد به سه دفتر اول مثنوي و با ارائه شاهد مثال به بررسي اين مهم از ديدگاه عرفا و عوام پرداخته شده است.