نگاهي به اقتباس آيات قرآن در غزل هاي مولوي از دو جنبه زباني و بلاغي

جلال الدين محمد بلخي از بزرگ ترين شاعران عارف است و نظام فكري و جهان بيني اش بر پايه ي اسلام و كلام وحي گذارده شده است و به آن تعلّق خاطر دارد، از اين رو شعر او سرشار از واژگان، تركيبات و جملات قرآني است. كاربرد تعبيرات قرآني در شعر به دو صورت ممكن است: اقتباس و تلميح. در اين مقاله اقتباس آيات قرآني درغزل هاي مولوي بررسي مي شود؛ به عبارت ديگر تعبيرات قرآني كه در غزل هاي مولوي به كار رفته است بررسي مي شود تا روشن گردد مولانا در نشاندن گهرهاي آسماني كلام وحي بر زمينه عرفاني شعرش چگونه بياني را پيش مي گيرد؟ آيا لحن او در هنگام درج كلام وحي، رسمي تر مي شود؟ آيا مسامحه هاي لفظي كه از ويژگي هاي شعرمولاناست در هنگام اقتباس هم ديده مي شود؟ و بالاخره اينكه مولانا در اقتباس آيات قرآني از كدام آرايه هاي ادبي بيش تر استفاده كرده است؟ اين پژوهش به شيوه كتابخانه اي و از طريق توصيف و تحليل انجام شده است. نتيجه تحقيق نشان داد كه مولوي در اقتباس آيات قرآن، گاه لحني روايي و گفتاري و صميمانه دارد و از ميان صور خيال آنچه اقتباس هاي مولانا را جلوه بخشيده است استعاره مكنيه و كنايه از موصوف است.