نگاهي به بحور و اوزان عروضي اشعار فارسي غزليات شمس

مولانا ‌جلال‌الدين ‌محمد ‌بلخي شاعر قرن ششم، اوج غزليات عرفاني است. نگاه‌هاي مولوي و درنتيجه استعارات و تشبيهات او معمولاً جديد است. اوزان غزليات او متنوع و ظاهراً از 48 وزن استفاده كرده كه برخي از ابداعات خود اوست. ازآنجاكه مولانا شاعري است صاحب سبك، بسياري از تعابير و نگاه‌ها، خاص خود اوست و لذا غزليات او از غزل‌هاي ديگران كاملاً متمايز است. يكي از مختصات مهم شعري او عبارت است از موسيقي قوي شعري كه نشان‌دهنده‌ي سود جستن مولانا از عروض است. در اين مقاله نگارنده سعي كرده‌است تا 48 وزن استفاده‌شده در غزليات مولانا را بررسي كرده و به‌صورت توصيفي- كاربردي و با استفاده از اعداد و ارقام آن‌ها را ارائه نمايد و تنها از ديدگاه بحور و اوزان شعري غزليات را موردبررسي قرارداده‌است تا بهتر بتواند از يك دريچه‌ي تخصصي نتايج تحقيقات خود را مستند نمايد و شاكله‌اي منسجم از جايگاه اوزان عروضي غزليات شمس ارائه نمايد. در انتها نتايج مقاله به‌صورت جداولي تنظيم گرديده‌است كه بحور و زحافات مورداستفاده را از ديدگاه‌هاي مختلفي نظير سالم يا غيرسالم بودن، متفق‌الاركان يا مختلف‌الاركان، مسدس يا مثمن بودن، تعداد غزليات و ابتكاري يا معمول بودن آن تفكيك نموده‌ايم.