بررسي جايگاه و كاركرد اسلوب معادله در مثنوي معنوي

تمثيل يكي از شيوه هاي مهم و مؤثر براي انتقال و القاي مفاهيم ذهني و انتزاعي به مخاطب است. از اين روش، مولانا در تعليم آموزه هاي خود، در مثنوي، بهرۀ فراواني برده است. او در درون تمثيل هاي خود از صنعت اسلوب معادله كه به نوعي زير مجموعۀ تمثيل است، در كاركردهاي مختلف و در جايگاه مناسب بسيار بهره گرفته است. معمولاً در شرح و توضيح صنايع ادبي، تعريفي به صورت تكراري از آنها ارائه مي شود و سپس براي تكميل مبحث، مثال هايي آورده مي شود. امّا، دربارۀ اينكه شعرا در چه مواردي، براي چه مقصودي و در چه جايگاهي از اين صنايع بهره برده اند، هيچ بحث و پژوهشي صورت نگرفته است. در اين پژوهش، نگارنده در پي بررسي اسلوب معادله، انواع آن، جايگاه و مقصود مولانا از به كار بردن اين صنعت در مثنوي است و در پايان به اين نتيجه رسيده است كه مولانا براي تبيين موضوعات انتزاعي، تشريح مباحث عرفاني و نتيجه گيري از آنها، از اسلوب معادله در آغاز، ميانه و به ويژه پايان تمثيل هاي خود بهره برده است.