شطحيّات امام عبدالقادرگيلاني

شطح، نتيجه ي شدّت اشتياق و وجد عارف به حقّ است. محصول اين شيفتگي ها به تجربه ي اتّحاد با حق منجر مي شود. صوفي مجذوب و هر كه از ما سوي الله بريده باشد و به عالم توحيد و يگانگي قدم نهاده باشد، هم مي تواند اظهار كند كه هيچ نيست و هم مي-تواند دعوي كند كه همه چيز است. تعريف علمي شطح، محال است مي توان گفت كلماتي است با ظاهري معماگونه وپيچيده كه داراي معاني وتفاسيري است كه براي بعضي هاقابل قبول وبراي بعضي ها غيرقابل قبول است .شطح ، اشكال مختلفي دارد: معراج نامه ،روايت واقعه،فرمان يادعوت به تجربه، سخن گفتن خدا باعارف، شعرمنثور، متناقض نما و استعاره. در تحقيق حاضر نگارنده به بيان شطحيات منسوب به امام عبدالقادر گيلاني، مؤسس طريقت قادريه و شرح آنها پرداخته است. مضمون اكثر شطح هاي ايشان اتحاد نوري و امر و فرمان به تجربه است. در نهايت مي توان گفت كه زبان شطح زبان خاص عرفاست كه مراد عارف از گفتن آن سخنان و سرودن اشعار شطح آميز، از يك سو آشنا ساختن مريدان به ارزش و شخصيت والا و معنوي انسان و از ديگر سو، اظهار مأموريت خطير و شگرف الهي خويش براي ارشاد و هدايت آنان بوده است، نه دعوي داري وخودستايي محض.