نگاهي بر كنايات عرفاني در دفتر دوم مثنوي

ادبيات به ويژه شعر، شيوه ي غير مستقيم بيان انديشه و گريز از منطق عادي گفتار است. يكي از رايج ترين وموثرترين صنايع ادبي در اين راستا كه از ديرباز اهل ادب بدان توجه داشته اند، مبحث كنايه است.چرا كه هدف اين صنعت دوري از تصريح به چيزي است با اوردن مساوي ان چيز از نظر ملازمت تا شنونده به ملزوم ان منتقل شود.اين پوشيده گويي هم در گفتار عامه وهم در متون ادبي و رسمي كاربرد فراوان دارد.كنايه نوعي اسلوب هنري گفتار است كه از رهگذر ان ميتوان مفهوم را به اسلوبي دلكش و موثر بيان كرد.در بسياري از متون ديني و عرفاني جهت تبيين و تفهيم نكات اخلاقي ،اجتماعي وتربيتي نقشي مهم وموثر ايفا مي كند.مثنوي معنوي از جمله اثاري است كه اين كاركرد به زيباترين شكل دران به منصه ظهور رسيده است.از انجا كه مولانا به غير مستقيم گويي مي پردازد و مقصود خود را در لفاف كلمات بيان مي كند،كنايه در مثنوي بيشترين وبالاترين بسامد را نسبت به ساير شيوه ها وشگردهاي ادبي دارد.روشن نمودن مسائل كلامي، فلسفه هستي، و به ويزه چگونگي رابطه جهان غيب با عالم مشاهده و نيز كيفيت ارتباط خدا وانسان وموانع بيروني ودروني كه بر سر راه بشر در جهت تكامل معنوي وجود دارد و شيوه هاي رفع اين موانع ازجمله مقاصدي است كه مولانا جهت نيل بدانها از ابزار كنايه سود مي جويد.در پژوهش حاضر تلاش بر ان است تا ضمن نگاهي به تعاريف،اهداف و انواع كنايه ،مواردي از كنايات عرفاني در دفتر دوم مثنوي مورد بررسي قرار گيرد.