حس آميزي، آرايه‌ي همواره پيدا از بيدل تا بودلر

حس آميزي هنر به كار گيري همزمان دو يا چند حس از حواس پنج گانه است. چشمان تحير انسان بدوي به كمك همين حواس پاسخ سوالات خويش را يكي پس از ديگري كشف مي‌كرد. در اين مقاله با بررسي ديدگاه پديدارشناسي به اهميت و جايگاه حواس در شعر خواهيم پرداخت. بودلر در شعر پيوستگي‌ها طبيعت را معبدي پر از رمز و راز مي‌داند كه در آن عطرها، رنگها و صداها پاسخگوي يكديگرند. بيدل دهلوي نيز دست به خلق اشعاري حس آميخته مي‌زند، چنانكه مي‌گويد: به هر نقشي كه چشمت وا شود رنگ صدا بنگر . در اين مقاله تلاش بر اين است تا به اين سوال پاسخ داده شود كه : با توجه به وجه مشترك شعر بيدل و اشعار سمبوليستي فرانسه، يعني آرايه‌ي حس آميزي، چگونه مي‌توان رابطه‌اي ميان كلامِ حس آميخته‌ي شاعر و دغدغه‌ي ديرينه‌ي بشر يعني كشف راز زندگي پيدا كرد. نگارنده ضمن پاسخ به اين سوال بر آن است تا با تاكيد بر اهميت كشف و شهود در اشعار فارسي و همچنين وجود جلوه‌هاي راز آلود شعر سمبوليسم دليلي براي وفور آرايه‌ي حس آميزي نزد اين شاعران ارائه دهد.