درآمدي بر سبك معماري هورامان (مكان گزيني طبيعي و فرهنگي؛ بازنمود ساختاري ويژه در بافت كالبدي روستاهاي هورامان)

يكي از مهمترين فاكتورهاي شناخت هر فرهنگي، شيوة معماري مرسوم در آن فرهنگ مي باشد. اين پژوهش در پي بازنمود ويژگي هاي معماري و بافت كالبدي سكونتگاههاي منطقه اورامان به عنوان ساختاري ويزه، حاصل تلاقي انسان, فرهنگ و طبيعت است. روش انجام پژوهش روش توصيفي- تحليلي مبتني بر بررسي اسنادي و بازديد ميدانياست.يافته هاي پژوهش نشان مي دهد معماري اورامان در پرتو فرهنگ و در همسازي با طبيعت شكل گرفته است.از نظر ويژگي هاي كالبدي نحوة استقرار روستا به جهت توپوگرافي خاص منطقه، اكثر روستاها در طرفين يا روي دامنه دره‌اي كم عرض با شيب عمومي زياد واقع شده‌ و تيپولوژي غالب بنابصورت ساختمان هاي دو طبقه و تكيه داده به شيب كوه مي باشد. از نظر ساختار روستا داراي مراكزي به تعداد محلات است. و از نظر بهروري از زمين، سكونتگاهها در جايي بنا شده اند كه زمين كمترين استفاده را براي اهداف ديگر داشته است.عدم وجود كوچه هاي بن بست در ساختار كالبدي شهر و روستا و دور بودن و حداقل نمودن مخاطرات طبيعي و انساني از مناطق مسكوني، ويژگي كالبدي سكونتگاههاي مناطق اورامان است.از نظر ويژگي هاي تك بناها نيز مي توان به پيوستگي سنگ خاك و چوب استفاده از ديمك به عنوان عامل يكپارچگي و جلوگيري از رانش، استفاده از ديوارهاي قطور سنگي جهت جلوگيري از تبادل حرارتي، وجود سايبان و باران گير در اطراف تمام ديوارها و تفاوت ماهوي با معماري درونگراي مركز ايران دارد.نتيجه اينكه معماري و بافت كالبدي هورامان( اورامان) كليت و ساختاري به وجود آمده ازمواد در دسترس، در دامان طبيعت و هماهنگ با نيروهاي اقليمي و طبيعي براي پاسخ گويي به نيازهاي اقتصادي وفرهنگي و اعتقادي است كه در طول تاريخ خود را حفظ كرده و به صورت ارگانيك تكامل يافته است به گونه اي كه مي توان شيوه و سبكي جدا بر آن اطلاق كرد.