جوانه زني و احياء ذخاير ژنتيكي جنس كتان

اسيدهاي چرب لينولنيك اسيد (امگا3) و لينولئيك اسيد ( امگا6) جزء اسيدهاي چرب ضروري ميباشند كه بدن قادر به سنتز آنها نبوده و بايد از طريق غذاهاي مصرفي تامين شوند. علاوه بر اين ويژگيهاي دارويي به ويژه ضدسرطاني اين اسيدهاي چرب به اثبات رسيده است. روغن‌هاي گياهي سرشار از اسيدهاي چرب امگا6 مي‌باشند. تنها روغن گياهي كه ميزان امگا3 آن از امگا6 بيشتر است، روغن بذر كتان مي‌باشد كه امگا3 آن از نوع آلفالينولنيك اسيد (ALA) است. جنس كتان، 16 گونه در ايران دارد كه بذر 11 گونه آن از جمله Linum strictum، L. corymbulosum، L. peyronii، L. gluacum، L. austriacum، L. grandiflorum، L. album، L. nervosum، L. usitatissimum، L. nodiflorum و L. mucronatum در بانك ژن گياهي ملي ايران وجود دارد. اين نمونه¬ها ذخاير ژنتيكي اين جنس محسوب مي¬شوند و به احتمال زياد از نظر اسيدهاي چرب با گونه زراعي آن قابل رقابت مي¬باشند. از طرفي جوانه¬زني گونه¬هاي وحشي كار دشواري است و براي زراعي¬سازي اين گونه¬ها بايستي ابتدا راه جوانه¬زني آنها مشخص شود. لذا در اين تحقيق هفت تيمار مختلف جوانه¬زني در شرايط مختلف بر روي محيط كشت آگار يك درصد و استفاده از 250 ميلي¬گرم در ليتر اسيد-جيبرليك بر روي 10 گونه وحشي كتان اعمال شد. نتايج نشان داد براي شرايط آزمايشگاهي، تهيه آگار يك درصد شرايط خوبي براي جوانه¬زني فراهم مي¬كند. همچنين در بيشتر موارد اسيد¬جيبرليك محرك جوانه¬زني است و مي¬توان از اين ماده در زمان كشت استفاده كرد. گونه L. mucronatum كه در شرايط عادي به سختي جوانه مي¬زند و در طبيعت نيز پراكندگي كمي دارد بطور كامل جوانه¬دار شد.