بررسي عوامل و موانع موثر در آموزش اثربخش دروس معارف اسلامي در دانشگاه‌ها با رويكرد نياز محور

هدف از اين پژوهش بررسي عوامل و موانع موثر در آموزش اثربخش دروس معارف اسلامي در دانشگاه تربيت دبير شهيد رجايي تهران بود. جامعه آماري انتخاب شده در اين تحقيق، شامل كليه دانشجويان دانشگاه تربيت دبير شهيد رجايي تهران به تعداد حدودا 6000 نفر بود كه به روش نمونه‌گيري تصادفي طبقه‌اي متناسب با حجم، تعداد 100 دانشجو از رشته‌هاي فني، علوم پايه و علوم انساني انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوري اطلاعات در اين تحقيق، پرسشنامه محقق ساخته در قالب 30 سوال بود كه ضريب پايايي آن از طريق آلفاي كرونباخ 89/0 برآورد شد. جهت اطمينان از موثق بودن پاسخ‌هاي جامعه آماري، تعداد سوالات پرسشنامه را محدود كرديم تا نمونه مورد نظر، سوالات را بدون خستگي و سردرگمي تا انتها جواب دهد. اين پرسشنامه بر پايه درجه بندي ليكرت تهيه شده بود به‌طوري‌كه در 5 درجه از 0% تا 100% درجه بندي شده بود و موانع و مسائل مربوط به آموزش اثربخش دروس معارف را از زواياي مختلف مورد سوال و نقد قرار مي‌داد. روايي پرسشنامه‌ها با نظرخواهي از افراد متخصص و صاحب نظر در معارف اسلامي مورد توجه قرار گرفت. يافته‌ها نشان داد كه وضعيت كلي اجراي برنامه‌هاي درسي معارف اسلامي در دانشگاه شهيد رجايي كه نقش مهمي در تربيت معلم بر عهده دارد، نسبتاً مطلوب بود؛ ولي در عين حال مجموعه‌اي از عوامل درون دانشگاهي و برون دانشگاهي مانع اثربخشي مورد انتظار و مد نظر صاحب‌نظران اين عرصه روي دانشجويان مي‌گردد. در بين عوامل دانشگاهي مولفه‌ي ارزشيابي نامناسب و عدم توجه بنيادي اساتيد به دروس معارف كه از لحاط دروني و معنوي دانشجو را مي‌سازد، از نظر دانشجويان عمده‌ترين موانع اثربخشي دروس معارف اسلامي مي‌باشد. در اين بين دانشجويان با اساتيدي كه از روش‌ تدريس نيازمحور در كلاس بهره مي‌بردند، استقبال مي‌كردند و ارزشيابي بر اساس فعاليت‌هاي كلاسي، بحث و مناظره‌هاي شكل گرفته در كلاس را مناسب مي‌دانستند.