بررسي روش هاي مقابله با نيروهاي چمبري در گنبد هاي آجري با نگاهي بر مرمت گنبد امامزاده باباپير احمد بن با ايجاد رينگ كامپوزيتيGFRP

گنبد گونه اي پوشش از نوع سازه هاي پوسته اي است كه پيدايش آن را به ايرانيان نسبت داده اند و بهترين و بزرگترين نمونه هاي آن در محدوده فرهنگي ايران يافت مي شود. اين سازه در دو جهت مدارها و نصف النهارها تحت تاثير نيروهاي استاتيكي قرار مي گيرد. مقاومت فشاري مناسب مصالح بنايي به كار رفته در گنبدها باعث مهار نيروهاي فشاري نصف النهارها مي گردد ليكن مدارها در پاي گنبد به شكل كششي عمل كرده و با توجه به مقاومت كم مصالح بنايي در برابر نيروهاي كششي، منجر به ايجاد برش و ترك هاي عمودي در اين بخش مي گردد. معماران ايراني با درك صحيحي كه از اين سازه داشته اند همواره راه كارهايي براي مقاوم ساختن گنبدها در برابر اين نوع نيروها به كار برده اند. در اين پژوهش ابتدا به بررسي و معرفي اين روش هاي سنتي و تحليل سازه اي آن ها پرداخته شد كه موثرترين فاكتورها، افزايش ضخامت تبره و استفاده از الگوي هندسي و شكلي مناسب قوس شناسايي گرديد و سپس روش هاي متداول مرمت گنبدهايي كه دچار ترك هاي شعاعي شده اند، بيان مي شود. اغلب روش هاي رايج بر پايه ايجاد حلقه كششي از جنس فولاد، بتن يا مصالح بنايي در پاي گنبدها استوار هستند. در سال هاي اخير با توجه به پيشرفت تكنولوژي و روانه شدن مصالح جديد به بازار ساختمان سازي، مصالح كامپوزيتي با استفاده از الياف FRP با مقاومت كششي بسيار بالا و وزن كم، اين صنعت را تحت تاثير قرار داده است و همزمان تجربه هاي محدودي نيز در امر مرمت بناهاي تاريخي به وجود آورده است. در ادامه اين مقاله روش مرمت گنبد بابا پيراحمد بن واقع در استان چهارمحال و بختياري با اجراي كمربند كامپوزيتي GFRP به عنوان يكي از تجربه هاي نخستين ايران در استفاده از اين تكنولوژي، بررسي شده و با تحليل، مدلسازي و آناليز سازه اي گنبد، امكان استفاده از اين مصالح جديد در مرمت گنبد ها بررسي و نقد مي شود.