بررسي خوشنويسي اسلامي(خط نگاره) در آثار فلزكاري سلجوقي و تأثير آن برفلزكاري موصل (مطالعه موردي: بررسي چهار اثر فلزكاري)

خوش‌نويسي والاترين هنر اسلامي به شمار مي‌آيد، زيرا وسيله‌اي براي تجسم كلام وحي است و به هنرهاي ديگر صورت و معناي زيبا مي‌بخشد. خوش‌نويسي اسلامي، به دليل سادگي اجزاي هر حرف كه طبيعت آن را تشكيل مي‌دهد، از كاربرد مناسبي در تزيين رويه اشيا فلزي برخوردار است، به ويژه اين كه به آساني قابل تركيب با ساير نقوش از جمله طومارهاي اسليمي نيز مي‌باشد. از جمله ويژگي آثار فلزكاري سلجوقي وجود انواع نقوش تزييني با مضامين گوناگون است، كه در اين ميان هنر خوش‌نويسي اسلامي به صورت خط نگاره در اين آثار از لحاظ محتوايي و زيبايي شناسي بصري بسيار قابل تأمل و تفكر مي‌باشد. با هجوم مغولان و نفوذ هنرمندان فلزكار سلجوقي به نواحي غربي از جمله موصل، به دلايلي مي‌توان تأثير آشكار هنر فلزكاري دوره سلجوقي را از لحاظ تشابه نقوش تزييني، به ويژه هنر خط نگاره بر مكتب موصل مشاهده كرد. اين پژوهش - كه به روش توصيفي و تحليلي انجام گرديد – مي‌كوشد تا به معرفي و بررسي خط نگاره‌ها (خوش‌نويسي اسلامي)، در چهار اثر از فلزكاري سلجوقي و فلزكاري موصل از حيث فرم و محتوا بپردازد. نتيجه پژوهش حاكي از آن است كه بر روي اغلب ظروف به دست آمده از مكتب موصل، نام سلطان بدرالدين لولؤ موصلي وجود دارد كه يكي از سلاطين برجسته اتابكان بود. اما بر روي ظروف مكتب سلجوقي نام سازنده مشاهده مي‌شود. هم چنين از نقاط مشترك در آثار فلزكاري اين دو دوره، وجود انواع خط نگاره به صورت كوفي و در برخي موارد نسخ با محتوا و مضامين دعايي مي‌باشد.. اهداف: 1- بررسي وجود تأثير پذيري ساختاري و شكلي خوش‌نويسي اسلامي(خط نگاره) آثار فلزكاري سلجوقي بر روي فلزكاري موصل. 2- بررسي وجود اشتراك و افتراق خط نگاره‌هاي فلزكاري دوره سلجوقي و فلزكاري موصل از لحاظ فرم و محتوا پرسش ها: 1- تآثيرگذاري خوش‌نويسي اسلامي (خط نگاره) در آثار فلزكاري سلجوقي بر روي فلزكاري موصل بر چه مبنايي بوده است؟ 2- خط نگاره‌ها در آثار فلزكاري دوره سلجوقي و موصل از لحاظ فرم و محتوا داراي چه اشتراك و افتراقي مي‌باشد؟