بررسي فرآيند ترجمه‌ي محذوفات قرآني در جزء سي‌ام (با تكيه بر ترجمه‌ي تفسيري و ترجمه‌ي وفادار)

از جمله ظرافت¬هاي بلاغي آيات قرآن كريم، حذف و ستردگي در خلال ساختار آيات قرآني است كه با تكيه بر سياق و قرينه¬هاي موجود در آيات، روشن مي¬شوند. اين اسلوب بلاغي گونه¬هاي متنوّعي داشته و شامل حذف حروف، كلمات و جمله مي¬شود كه در وراي هر يك از آن¬ها، اغراض هنري و فنّي خاصّي؛ چون: اختصار، تناسب‌آوايي، گسترش حوزه‌ي معنايي، مبالغه، تأكيد و ...، موجود است. غالب مفسّران قرآن در ضمن كتب تفسيري خويش تقديرات مختلفي را در برابر محذوفات ذكر كرده و ساختار آيات را به شكلي كامل و همراه با قسمت¬هاي محذوف بيان داشته‌اند. اين مسأله در فرآيند ترجمه‌ي قرآن بسيار ضروري است؛ چرا كه دستيابي به مضمون بسياري از آيات بدون توجّه به اين مهم امكان¬پذير نيست. در مقاله‌ي حاضر با بررسي محذوفات جزء سي¬ام قرآن، به نظر مي¬رسد كه حذف مفعول، فعل و فاعل، به ترتيب از بيش¬ترين بسامد برخوردار هستند. بررسي دو رويكرد مهم ترجمه¬ا¬ي؛ يعني، ترجمه تفسيري و وفادار نشان مي¬دهد كه مترجمان در ذكر تقدير از روندي واحد برخوردار نيستند. در غالب ترجمه¬هاي تفسيري، رويكرد مترجم به شرح و تبيين موارد محذوف است به گونه¬اي كه در برخي موارد ترجمه از نرم طبيعي خود خارج شده است. عدم ذكر محذوف نيز در برخي از آيات، ابهام و گسيختگي ترجمه¬هاي وفادار را به دنبال داشته است.