تحليل گفتمان آياتي از قرآن كريم با موضوع تحدّي

از جمله روش‌هايي كه امروزه در فهم نظام‌مند علوم تأثير به سزايي دارد و مي‌تواند افق‌هاي جديدي را در مطالعات بگشايد، تحليل گفتمان يا مطالعات گفتمان‌شناسانه است. تحليل گفتمان در پي كشف و درك معناي كلام از طريق قواعد و مؤلفه‌هاي شكل دهنده‌ي آن است. اين روش در فهم متن و دلالت‌هاي آن نقش مهمي ايفا مي‌كند. از طريق كاربست اين روش بر آيات قرآني ضمن مطالعه‌ي روش‌مند قرآن، مي‌توان در شناخت آيات و درك بهتر مفاهيم والاي نهفته در آن گام‌هاي مؤثري برداشت. يكي از محورهاي اصلي در گفتمان‌شناسي بررسي ساختارهاي گفتماني است. ساختارهاي گفتماني، ساختارهايي هستند كه به‌كارگيري يا عدم به‌كارگيري آن‌ها و يا تغيير و تبديل آن‌ها به صورت ديگر در گفته يا متن باعث شود كه از گفته، برداشت‌هاي متفاوتي شود، مطلبي پوشيده و مبهم شود، يا صراحت بيشتري پيدا كند و يا بخشي از گفته را برجسته نمايد و بخشي ديگر را در حاشيه قرار دهد. اين پژوهش سعي دارد از طريق گفتمان كاوي آياتي با موضوع تحدّي و تقليدناپذيري قرآن، آن‌ها را از منظر گفتمان‌شناسي تحليل و بررسي كند. هدف اين است كه مشخص شود ساختارهاي گفتماني به كار رفته، هنگام سخن از تحدّي كدامند و اين ساختارها چه مفاهيم و محتوايي را به مخاطب منتقل مي‌كنند. نتايج به دست آمده از بررسي اين آيات را مي‌توان قاطعيّت خداوند هنگام سخن گفتن از تقليدناپذيري قرآن، قطعي و حتمي بودن ناتواني بشر در آوردن كلامي چون قرآن و عدم امكان آوردن آن در زمان‌هاي بعد، تأكيد و برجسته‌سازي كلام الهي بودن قرآن و ... با استفاده از ساختارهايي؛ چون: كاربرد الگوهاي متفاوت جمله، وجهيت، نقش‌دهي، حذف و طعنه ذكر كرد.