تعامل با دوستان و دشمنان در سيره امام هادي عليه السلام

امام هادي(ع) در زمانه اي مي زيست كه حساسيت خلفا در مورد امام شيعه بسيار بيشتر از زمان‌هاي گذشته بود و حكومت مي‌كوشيد با روش‌هاي مستقيم و غير مستقيم هر گونه فعاليت اجتماعي،سياسي و فرهنگي امام را تحت‌نظر قرار دهد. دعوت امام هادي(ع) براي سكونت در سامرا توسط متوكل خود مؤيد اين نظر است. اين حساسيت سبب مي‌شد تا امام هادي(ع) نتواند هم‌چون پدران خود به فعاليت‌هاي اجتماعي پرداخته و با عامه‌ي مردم در ارتباط باشد. پرسش اينجاست كه امام هادي‌(ع) در موقعيت‌هاي مختلف از چه روش‌هايي براي تعامل با دوستان و دشمنان بهره مي‌برد؟ آن‌طور كه از منابع دست اول و كتب روايي و تاريخي بر مي‌آيد مواضع امام هادي(ع) در برابر هر دو گروه دوستان و دشمنان بر مبناي اصول قرآني و اسلامي و به تبعيت از سيره نبوي استوار بوده است.اين پژوهش كه با روش تاريخي و با استفاده از داده‌هاي كتابخانه‌اي انجام گرفته حاكي از آن است كه آن امام با استفاده از روش‌هاي مختلف از جمله مناظره، تعليم دعا و رعايت تقيه مي‌كوشيد با انحرافات دشمنان مقابله نموده و دوستان خود را به راه راست رهنمون شود.