تحليل محتواي كتاب هاي درسي دوره ي دبستان كشور جمهوري اسلامي ايران از منظر توجه به منزلت نقش مادر

Content analysis of primary school textbooks in the Islamic Republic of Iran from the point of view of paying attention to the dignity of mother s role

مساله: بي شك مادر از هر جهت مقام ارجمند و والايى دارد و همگان گرامي داشتن وي را ضروري و ارزش مي دانند. اين ارزش ابتدا در خانواده شكل مي گيرد. پس از خانواده، مدرسه به عنوان ركن اصلي تعليم و تربيت رسمي، مهم ترين نقش را در تثبيت باور هاي افراد بر عهده دارد و بايد در ارتباطي سازنده با نهاد خانواده، ارزش هايي نظير توجه به منزلت مادر را در دانش آموزان نهادينه سازد. بخش اعظمي از اين ارزش ها در نظام آموزش و پرورش متمركز كشور ايران، عمدتاً توسط كتب درسي انتقال مي يابند. هدف: هدف از پژوهش حاضر تحليل محتواي كتاب هاي درسي دوره ي دبستان بر مبناي مولفه هاي توجه به منزلت و شأن مادر است. روش پژوهش توصيفي، از نوع تحليل محتوا و جامعه آماري پژوهش كتاب هاي درسي دوره دبستان است. مؤلفه هاي مورد بررسي نقش مادر، ارزش جايگاه مادر، ارج نهادن بر منزلت مادر و تحليل مضامين مي باشد. يافته ها: در كتب درسي دوره دبستان توجه بيشتري به نقش عاطفي مادر و وظايف وي در خانواده معطوف شده است و مسائلي مانند ارزشمندي جايگاه وي و احترام به او تنها در مواردي محدود در برخي پايه ها، به صورت تلويحي در كنار مضامين ديگر عنوان شده است. نتيجه گيري: با توجه به يافته هاي پژوهش، لزوم بازنمايي تصوير مادر به عنوان جايگاهي ارزشي و طرح مسائلي چون وظايف فرزندان در قبال وي و اهميت توجه و ارج نهادن به مادر در تمامي كتب درسي دوره ي دبستان احساس مي شود.

There’s no doubt that mothers have enormous dignity in every aspect. Everyone finds it crucial and valuable to appreciate them. This belief as a value is first formed in the family and then schools as the great foundation of the official education play the highest role in fixation of everyone s beliefs and have to stabilize some values like mothers’ dignity in students through constructive communication with the family institution. Much of these values are primarily conveyable through textbooks in Iran’s centralized education system. This study aims to analyze contents of primary school textbooks in accordance with the components of paying attention to mothers’ dignity. The method of the study is descriptive, the type is content analysis and the statistical population is primary school textbooks. The components under examination include the role of mothers, the value of the position of mothers, the value of honoring the dignity of mothers and analysis of contents. Findings demonstrate in primary school textbooks the focus is on the emotional role of mothers and their duties in the family but some matters such as valorizing their position and honoring them beside other contents are only mentioned implicitly in limited occasions in some grades. Results show that considering the findings of the study, in all textbooks of primary school, we feel the need to represent mothers as a valuable position, to mention some matters such as the duties of the children towards mothers and to know how important it is to pay attention and honor mothers.