بررسي كارايي سيستم حمل و نقل عمومي شهري با استفاده از GIS (نمونه موردي شهر ساري)

حمل و نقل همواره يكي از مهم ترين عوامل اثرگذار بر ساختار شهرها بوده است. اما بويژه در يك سده اخير با گسترش انواع وسايل نقليه موتوري و تغييرات فزاينده جمعيتي به يكي از اصلي ترين مشكلات شهرنشيني بدل گرديده است. فقدان برنامه ريزي راهبردي براي سامانه هاي حمل و نقل شهري علاوه براين كه موجب تكرار سرمايه گذاري هاي مشترك در زيرساخت هاي جامعه مي شود، باعث ناهماهنگي و ناسازگاري اين سامانه ها با يكديگر نيز شده و ممكن است مشكلات بي شماري را در اتصال زيرسامانه ها به يگديگر ايجاد كند. هدف تحقيق مطالعه توزيع سفرها بين ناحيه‌‌هاي شهري است كه بتوان با ساماندهي توزيع و استقرار كاربري ها از فشار ترافيكي ناشي از تمايل سفرها به ناحيه‌هاي خاص در شبكه معابر كاست. روش تحقيق مبتني بر رويكردهاي توصيفي و تحليلي است كه از داده هاي مربوط به سامانه حمل و نقل شهر ساري استفاده شده است. نتايج حاصل از تحليل ها نشان مي دهد كه كمترين سهم سفرهاي پياده مربوط به ناحيه 6 با 89 /24 درصد و بيشترين آن براي ناحيه 8 با 3/ 39 درصد است. بالا بودن سفرهاي پياده در ناحيه 8 را مي‌توان به دليل تأمين بخشي از كاربريهاي عمومي در اين ناحيه دانست لذا سفرها به صورت پياده انجام ميشود. ولي نواحي 6 و 5 بخاطر عدم تامين خدمات عمومي و اوليه مورد نياز سهم سفرهاي پياده آنها بسيار پائين ميباشد. همچنين در رابطه با درصد توليد سفر؛ ناحيه 7 بالاترين رقم توليد سفرها يعني بيش از 26 درصد را دارا مي‌باشد. و ناحيه 8 هم به دليل قرارگيري درمركز شهر و واقع شدن مراكز اداري و تجاري متعدد از حجم زياد سفرهاي جذب شده برخوردار است تمايل به سفربه اين ناحيه بيشتر از نواحي ديگر است كه تعداد سفرهاي جذب شده در ناحيه 8 حدود 5 برابر سفرهاي توليد شده آن مي باشد كه در درصد سفرهاي درون ناحيه اي هم مي توان اين موضوع را بيان كرد كه نواحي 8، 7 و 4 با بيش از 56 درصد بيشترين، و ناحيه 6 و 5 با كمتر از 38 درصد كمترين درصد سفرهاي درون ناحيه‌اي ميباشد. اعداد فوق بيانگر آن است كه امكانات و خدمات عمومي در داخل نواحي 8 و 7 تا حد زيادي تأمين بوده و نيازي به سفر به نواحي ديگر نميباشد ولي نواحي‌ 6 و 5 با كمبود خدمات عمومي مواجه مي باشند. همه اين يافته ها حاكي از آن است كه تقاضاي سفر در ناحيه 8، كه شامل بافت مركزي شهر مي باشد بيشتر از نواحي ديگر است كه با توزيع امكانات به نواحي ديگر بتوان از بارترافيكي اين نواحي كاست.