بازشناسي مؤلفه‌هاي هويت كالبدي شهرهاي ايراني اسلامي

Components of the Iranian city s physical identity

هويت و هويت شهري از آن دست موضوعاتي است كه توسط محققين بسياري موردبررسي قرارگرفته است. اين مفهوم هرچند بسيار ساده به نظر مي‌رسد اما در باطن بسيار پيچيده است. اما در عمل يكي از ضروري‌ترين مباحث در حوزه مطالعات شهري به‌حساب مي‌آيد. كم‌توجهي به هويت فضاهاي شهري در شهرهاي كشور سبب شده امروزه با محيط‌هايي يكنواخت به لحاظ ادراكي روبرو باشيم كه ساكنانش دل‌بستگي كمي به آن دارند. اين مقاله مي‌كوشد تعريف و بررسي مؤلفه‌هاي هويت‌بخش به فضاي شهرهاي ايراني، جنبه‌هاي مختلف هويتي شهرهاي ايراني اسلامي را مورد تحليل و بررسي قرار دهد. همچنين به بازشناسي و رتبه‌بندي مؤلفه‌هايي كه سبب ايجاد و تقويت هويت كالبدي در شهرهاي ايراني اسلامي هستند بپردازد. تحقيق حاضر پژوهشي بنيادي – كاربردي است. جهت نيل به اهداف پژوهش در گام نخست مباني نظري موضوع از طريق مراجعه به كتب و مقالات بررسي گرديد و در بخش بعدي برمبناي چارچوب نظري پژوهش، اركان هويت كالبدي شهر ايراني موردبررسي قرارگرفته است. در گام بعدي معيارها توسط تكنيك تحليل سلسله مراتبي (AHP)و با بهره‌گيري از نرم‌افزار expert choice توسط بيست نفر از متخصصان فعال در حرفه شهرسازي مورد اولويت‌بندي و ارزيابي قرار گرفت. خروجي‌هاي تحقيق نشانگر آن است كه مؤلفه هويت با 0.540 بيشترين امتياز را به خود اختصاص داده و معيارهاي حس مكان، احساس امنيت و اصول عناصر معماري شهر به ترتيب با 0.329 ،0.239و 0.283 بيشترين رتبه را به خود اختصاص دادند.

Identity and urban identity are the subjects that have been considered by many scholars. Although it looks very simple, this concept is very complex in the backend. But in practice it is one of the most important issues in the field of urban studies. Today, the lack of awareness of the identity of urban spaces has caused a perceptually uniform environment that its inhabitants have little interest in. This article tries to analyze identity aspects of Iranian cities.It also addresses the recognition and ranking of components that create and enhance physical identity in Iranian cities. In order to achieve the research goals, in the first step, the theoretical foundations of the subject were examined through referring to books and articles. In the next section, based on the theoretical framework of the research, the criteria of physical identity in city Iranian cities have been examined. In the next step, the criteria were prioritized and evaluated by Hierarchical Analyzer Technique (AHP) and using expert choice software by twenty experts who are active in urban planning field. The research outputs show that identity component with 0.540 points has the highest score and the criteria of sense of place, sense of security and principles of architectural elements of the city were the highest with 0.329, 0.239 and 0.283, respectively