بررسي ملكف به عنوان عنصر شاخص شهري و اقليمي در معماري بومي مصر

معماري بومي و سنتي كه مردم هر منطقه با تجربه خود به آن دست يافتهاند، حاوي تجربيات ارزندهاي در بكارگيري انرژيهاي تجديدپذير جهت دستيابي به آسايش حرارتي مي باشد. طراحي همساز با اقليم عموما با استفاده از انرژي هاي تجديد پذير طبيعي جهت تنظيم شرايط آسايش داخل ساختمان صورت مي پذيرد. تلاش معمار سنتي همواره در جهت شناسايي و متناسب كردن راهكارهاي طراحي اقليمي براي آسايش حرارتي ساكنان بوده است. در اين بين استفاده از بادگير ها در اقليمهاي گرم به عنوان يك عنصر پركاربرد اقليمي در معماري ايران و كشورهاي مختلف خاورميانه و شمال افريقا نظير مصر كه داراي اقليم گرم ميباشند، مشاهده ميگردد. در ساختمانهاي بومي مصر از بادگيرهاي يك طرفه استفاده ميشده كه به نام ملكف مشهور شدهاند و رو به باد غالب دربالاي پشت بام طراحي ميشود. ملكفها علاوه بر تهويه هواي خانه، سبب كاهش ورود گرد و غبار و شن به داخل ساختمان ميشوند. ملكفها فقط مخصوص اقليم گرم و خشك مصر نميباشند بلكه استفاده از آن ها در مناطق اقليم گرم و مرطوب مصر نيز متداول است. تحقيق نشان ميدهد كه در اقليم گرم و خشك سيستم ملكف در تركيب با سيستمهاي آبي و سيستم هاي جلوگيري از ورود گرد و غبار مانند كوزه آب و الياف گياهي، كارايي بالاتري براي كنترل حرارت، افايش رطوبت و ممانعت از عبور غبار هوا ايجاد مينمايد. ملكف در اقليمهاي گرم و مرطوب در شهرهايي كه از تراكم بالاي ساختماني برخوردارند، نسبت به پنجره ها كارايي بالاتري در تهويه هوا و ممانعت از عبور غبار هوا ايفا مينمايد.