مطالعه و بررسي كاركردها و جايگاه خط نستعليق در فرهنگ ايراني اسلامي

تيتوس بوركهارت ) Titus Burckhardt ( فيلسوف و هنرشناس اروپايي در مورد خوشنويسي اسلامي به اين نتيجه رسيده است كه: شريفترين هنر بصري در جهان اسلام، خوشنويسي است و هيچ هنري در پرورش ذوق. هنري مسلمانان بهاندازه خوشنويسي مؤثر نبوده است. در بين تمام انواع خط يكي از مهمترين و اصيلترين لقب دادهاند. خط نستعليق داراي ظرافتها و » عروس خطوط اسلامي « خطوط ايراني نستعليق است. آن را گردشهاي لطيفي درحركتها و شكل حروف است تا حدي كه روحيه و ذوق هنري ايرانيان را به بهترين نحو به نمايش ميگذارد. به نظر ميرسد در شكلگيري نستعليق خطوط مورداستفاده در ايران پيش از اسلام نظير خط پهلوي موردتوجه بودهاند . سؤال اصلي اين پژوهش اين است كه خط نستعليق چه كاركردها و جايگاهي در فرهنگ ايراني داشته است. در نستعليق، زيبايي و تناسب، هماهنگي و استواري در حد كمال به همآميخته است. نگارنده در اين مقاله ميكوشد در ابتدا با نگاهي به جايگاه و اهميت كلام در فرهنگ اسلامي نسبت آن را با خوشنويسي رديابي كند؛ و در ادامه با پيش كشيدن يكي از مهمترين انواع هنر ايراني يعني خوشنويسي خط نستعليق به مطالعه و بررسي چيستي آن، تاريخچه و مهمترين هنرمندان و مكاتب آن بپردازد.