از معماري تا نمايش آييني-مذهبي تعزيه در ايران

هنر نمايش بهترين ابزار براي انتقال مفاهيم اخلاقي است. ﻧﻤﺎﻳﺶ آييني ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺷﻴﻮة ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﺧﺎص ، در اﺑﻌﺎد ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن زﻧﺪﮔﻲ ﺑﺸﺮ را ﺗﺤﺖ ﺗـﺄﺛﻴﺮ ﺧﻮد ﻗﺮار داده و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺨﺸﯽ از ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻫﺮ ﻣﻠﺖ ﺟﺎﯾﮕﺎه وﯾﮋه اي را داراست.از جمله مهم ترين انواع نمايش آييني كه بين مردم بيشتر شناخته شده است، تعزيه مي باشد. ﺗﻌﺰﯾﻪ، اﺳﺎﺳﺎ ﯾﮏ آﯾﯿﻦ ﻣـﺬﻫﺒﯽ ﭼﻨـﺪ ﻓﺮﻫﻨﮕـﯽ اﺳـﺖ ﮐـﻪ در آﯾـﯿﻦ ﻫـﺎي ﻧﻤﺎﯾﺸـﯽ اﯾﺮاﻧـﯽ ﺻـﺎﺣﺐ ﻣﮑـﺎن اﺟﺮاﯾـﯽ ﺑـﻮده اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﺑـﺎ ﺳـﺎﺧﺘﺎري ﻣﺮﮐﺰ ﮔﺮا ﻣﺤﻞ اﺟﺮاي ﻧﻤﺎﯾﺶ آﯾﯿﻨﯽ ﻋﺎﺷﻮراﯾﯽ اﺳـﺖ. ﺁﻳﻴﻦ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺗﻌﺰﻳﻪ ﻛﻪ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺁﻥ ﺍﻏﻠﺐ ﻭﺍﻗﻌﺔ ﻛﺮﺑﻼ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﻇﻬﻮﺭ ﮔﻮﻧﻪ ﺍﻱ ﺍﺯ ﻓﻀﺎ ﻭ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺭﺍ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺧﻮﺍﺹ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﻭ ﻣﺘﻤﺎﻳﺰﻱ ﺍﺳﺖ. ﺗﻔﺎﻭﺕ ﻋﻤﻴﻖ ﺗﻌﺰﻳﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﺁﻳﻴﻦ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺍﺷﻜﺎﻝ ﻧﻤﺎﻳﺸﻲ ﺩﺭ ﺩﺭﻭﻥ ﻭ ﺑﺮﻭﻥ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ است. ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺗﻌﺰﻳﻪ ﺑﺎ ﺗﻤﺎﻡ ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎﻱ ﻧﻤﺎﻳﺸﻲ ﻭ ﺁﻳﻴﻨﻲ، ﻧﻤﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﻳﻚ ﺑﺎﺭﻩ ﺩﺭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ، ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻣﺮﺗﺐ ﺑﺎ ﺁﻥ ﻧﻴﺰ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺭﻳﺸﻪ ﻫﺎ ﻭ ﻣﻨﺸﺎﻫﺎﻳﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﺎ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﺁﻳﻴﻦ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻭ ﺍﺳﻄﻮﺭﻩ ﺍﻱ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ .هنرهاي مختلف با يكديگر هم نشيني دارند و اين همنشيني باعث پديد آمدن شاهكارهاي بي دليل خواهد شد، معماري و هنر نمايش آييني هر دو به خلق فضا و روح زندگي مي پردازند،هنر نمايش ، انعكاس زندگي از طريق مصور كردن تابلو صحنه هاست كه به طور خاص و خالص ، مصداق طراحي براي فضاسازي مي باشد و هنر معمار،جاندار كردن چنين فضائيست.