داوري اجباري؛ داوري يا نهادي ديگر

داوري اجباري؛ داوري يا نهادي ديگر فرزاد كرمي كلمتي، دكتر خليل احمدي. 1_ دانشجوي كارشناسي ارشد حقوق خصوصي، دانشگاه شهيد چمران اهواز، ايران 2_ عضو هيأت علمي گروه حقوق، دانشگاه شهيد چمران اهواز، ايران Fkarami506@gmail.com چكيده داوري فرآيندي است كه به موجب آن طرفين اختلاف به جاي مراجعه به دادگاه جهت حل و فصل اختلاف خويش، اختلافات موجود يا احتمالي نسبت به حقوق و تعهدات خود را به داوري يك يا چند نفر ارجاع داده تا داور يا داوران بر اساس اصول حقوقي، اختلافات را حل و فصل نموده و رأي لازم الاجرا صادر كنند. با توجه به تعريف ارائه شده از داوري، بايد به اين پرسش پاسخ داد كه آيا ارجاع اختلافات طرفين، راٌساً از سوي قانون گذار با لحاظ ماهيت داوري و تعريف ارائه شده، داوري محسوب مي شود يا خير؟ براي پاسخ به پرسش ارائه شده بايد بين انواع داوري اجباري قائل به تفكيك شد به اين صورت كه در خصوص نوع اول داوري اجباري، يعني داوري اجباري قراردادي با توجه به اين كه نهايتاً طرفين خود شرايط قرارداد و الزام قانون گذار به درج شرط داوري را مي پذيرند بدون ترديد اين نوع داوري اجباري منطبق با تعريف ارائه شده از داوري مي باشد چرا كه طرفين قرارداد با علم به اين موضوع كه حل و فصل اختلافات احتمالي ناشي از اين قرارداد از طريق داوري مي باشد اقدام به انعقاد اين قرارداد مي نمايند. اما در خصوص داوري اجباري به حكم قانون، اگر صرفاً به جنبه تراضي و اراده طرفين توجه گردد چون در داوري اجباري طرفين اراده اي در ارجاع اختلاف خود به داوري ندارند لذا داوري اجباري را نبايد يك نوع داوري به معناي خاص، بر شمرد. اما اگر به ساير ويژگي هاي داوري و مصالح مد نظر قانو ن گذار كه باعث اجباري اعلام كردن ارجاع بعضي از اختلافات به داوري گرديده، توجه گردد بايد داوري اجباري را نيز داوري به معناي خاص خود محسوب كرد.