گرايش نوجوانان و جوانان به سمت قليان: يك پژوهش كيفي

چكيده: هدف اين پژوهش كيفي عوامل موثر بر گرايش جوانان به سمت دخانيات(قليان) است. روش تحقيق شامل54 نفر از نوجوانان و جوانان مازندراني (21 دختر ،33 پسر) 11 تا 29 ساله مي باشد. داده هاي كيفي در اين مطالعه با استفاده از مشاهده مشاركتي، تكنيك مصاحبه عميق و باز در مقاطع سني و جنسيتي مختلف با مراجعه به لژهاي خانوادگي و لژهاي مجردي قهوه خانه ها داخل و خارج شهرها و كافه ها مراجعه شد. جهت تجزيه و تحليل اطلاعات و ارائه نظريه نهايي از روش نظريه زمينه اي استفاده شده است. يافته هاي به دست آمده با استفاده از روش نظريه زمينه اي شامل هشت مقوله عمده به شرح زير مي باشند. اوقات فراغت، دوستان و همالان، كشورهاي در حال توسعه، وسايل ارتباط جمعي جمعي، خانواده ،عوارض بهداشتي؛ اماكن؛ عدم كنترل اجتماعي. مقوله هسته اين بررسي يادگيري اجتماعي كه ساير مقولات ديگر را در بر مي گيرد. يافته ها نشان داد كه اكثريت جوانان (48نفر) از نمونه تحقيق( 89 درصد) ، قليان را نوعي فراغت و تفريح دانسته و در مرتبه بعد (44 نفر) يعني 81.48 درصد دوستان و رفقا را عامل موثر در گرايش به سمت مصرف قليان ذكر كرده اند. همچنين از عوامل ديگر گرايش به سمت دخانيات (قليان) مي توان به بيكاري ، نبود قوانين سفت وسخت، مسخره نشدن جوان توسط همسالان ، نبود شادي ، كم شدن مهارت هاي اجتماعي، بي مسئوليتي جوانان، فشارهاي اقتصادي، دسترسي آسان به قليان، و امكانات رفاهي، و ......نام برد. از پيامدهاي قليان به عدم كنترل اجتماعي وعدم آگاهي از عوارض بهداشتي مي توان سخن به ميان آورد، كه بيشتر پاسخگويان تصميم به ترك آن نداشتند. در نتيجه آگاهي از ديدگاه هاي نوجوانان وجوانان كه بيشترين آسيب پذيري را در حوزه سلامت دارد، مي تواند در زمينه ي برنامه ريزي هاي فرهنگي، بهداشتي،اجتماعي مفيد و سودمند باشد