پژوهشي در تجلي داستان شكار بهرام گور در آثار هنري ايران بعد از اسلام با تاكيد بر قالي هاي محفوظ در موزه فرش ايران

موضوع شكارشاهانه در آثارهنري پيش و بعد از اسلام به كرات به تصوير در آمده است كه آز آن جمله مي توان به شكار بهرام گور(بهرام پنجم ساساني)اشاره كرد.اين داستان در شاهنامه فردوسي، خمسه نظامي با تفاوت هايي در فضاسازي روايت و نتيجه نهايي آن به تصوير در آمده و در گستره وسيعي از آثارهنري ايران مانند نگارگري، فلزكاري، فرش،كاشيكاري و سفال متجلي شده است. سه نمونه از قالي هاي موزه فرش ايران با تكيه بر مضامين ادبي، به شكار بهرام گور اشاره دارند كه دو نمونه آن ها كاملا مشابه بوده، متعلق به قرن 13ه.ق و البته با محوريت صحنه شكار در حضور كنيزك ؛ نمونه ديگر متعلق به اوايل قرن14ه.ق است و صحنه اتمام شكار و ذبح حيوان را نشان مي دهد.اين مقاله به روش توصيفي و تحليلي و با هدف شناسايي پيشينه تصويري داستان شكار بهرام گور در آثار هنري ايران در پي پاسخگويي به اين پرسش كه قالي هاي محفوظ در موزه ملي فرش ايران با موضوع مذكور، با توجه به وجوه اشتراك و افتراق خود با ساير نمونه هاي مشابه ، روايت شاهنامه را متجلي ساخته اند يا روايت خمسه ؟نتايج پژوهش نشان مي دهد كه فضاسازي داستان در فرش هاي مذكور با تكيه بر مولفه هاي بصري واشعار مندرج در حاشيه قالي ها، بر مبناي روايت خمسه سامان يافته است و از سوي ديگر گرايش واقع گرايانه، پرهيز از كاربرد نقوش انتزاعي و وفاداري به اجزاي روايت ادبي را بر مبناي مولفه هاي صحنه هاي شكار در فرش هاي قاجاري نشان مي دهد.