بررسي تأثير آب شور طبيعي و نيتروژن ) نيترات آمونيم( بر تعرق تجمعي وكارآيي مصرف آب در كلزا

بر پايه‌ي تجارب جهاني، گزينه مديريت به‌كار گيري آب‌هاي شور از گزينه توسعه منابع آب شيرين جديد مناسب‌تر است. از ديگر سو، قابليت استفاده برخي از عناصر ضروري همچون نيتروژن براي گياه در خاك‌هاي شور به دلايل مختلف اندك است،. كلزا (Brassica napus L.) يكي از مهم‌ترين دانه‌هاي روغني است. در بسياري از مناطق جهان يكي از مشكلات توسعه كشت كلزا، تنش‌هاي محيطي است. در ايران نيز در سال‌هاي اخير توجه زيادي به توسعه دانه‌هاي روغني و از جمله كلزا شده است. ليكن هنوز اطلاعاتي اندك از كارآيي اين گياه در شرايط متغير محيطي در ايران منتشر شده است. به ‌نظر مي‌رسد مطالعه كارآيي مصرف منابع و نهاده‌ها در شرايط تنش‌هاي محيطي از جمله شوري كه همواره در شرايط خشك و نيمه خشك كشور حاكم است از ضرورت برخوردار مي‌باشد. پژوهش حاضر به منظور بررسي برهمكنش شوري و نيتروژن، به صورت فاكتوريل و در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار و با فاكتورهاي شوري شامل آب غيرشور (3/ 0 دسي‌زيمنس بر متر)، و آب‌هاي شور طبيعي (منظور آب شوري است كه به صورت مصنوعي درست نشده و به طور مستقيم از منابع آب شور كه در طبيعت وجود دارد تهيه شده است) با شوري‌هاي3 ، 6، 9 و 12 دسي‌زيمنس بر متر و عنصر نيتروژن در چهار سطح صفر (N1)، 75 (N2)، 150(N3) و 300 (N4) ميلي‌گرم نيتروژن در كيلوگرم خاك به صورت نيترات آمونيوم، بر روي گياه كلزا اجرا شد. نتايج نشان داد با افزايش شوري، عملكرد نسبي دانه كلزا كاهش و با افزودن نيتروژن به خاك عملكرد افزايش يافت. با افزايش نيتروژن كاربردي، تعرق گياه و سطوح تعرق‌كننده آن افزايش يافت. افزايش تعرق گياه باعث افزايش جذب نيتروژن به‌وسيله دانه گرديد. با كاربرد نيتروژن تا سطح 75 ميلي‌گرم در كيلوگرم خاك كارآيي مصرف آب افزايش يافت. ليكن كاربرد بيشتر نيتروژن، كارآيي مصرف آب را كاهش داد. با افزايش شوري تا سطح ٦ دسي‌زيمنس بر متر، كارآيي مصرف آب افزايش و پس از آن كاهش يافت. به‌طور كلي كاربرد مقادير بهينه‌ي نيتروژن به هنگام استفاده از آب‌هاي شور در زراعت كلزا مي‌تواند منجر به افزايش عملكرد و ارتقا كارآيي مصرف آب شود.