تحليلي بر ماهيت زيبايي شناختي معماري اسلامي ايران از منظر معنا

Analysis of the Aesthetic Nature of Islamic Architecture from Meaning Perspective

درك زيبايي موهبتي است الهي و ذهنيي است كه به عينيت مي انجامد؛ و هنر بدون آن كالبدي است بي روح و خالي از جاذبه. اين زيبايي در تمام وجوهات و شاكله ي معماري اسلامي ايران نهفته است. مسجد، به عنوان نماينده‌ي بارز معماري ايراني – اسلامي منبعي براي كشف و بررسي نمادها و نشانه ها بوده و به لحاظ تأثيري كه بر مخاطبين خود با هر دين و آئيني دارد نقش مهمي در برقراري ارتباط ايفا مي نمايد. اين پژوهش به روش توصيفي- تحليلي و با بهره وري از رويكرد نشانه- معنا شناسي اهتمام دارد تا درك درستي از زيبايي شناختي وكاربرد معاني نهفته در معماري اسلامي ايران را به عمل آورد و همچنين وجود يك ارتباط منطقي مابين معاني، نماد و نشانه هاي نهفته در معماري اسلامي با مخاطب خود را واكاوي نمايد كه بدين منظور چگونگي برقراري اين ارتباط ديدگاه هاي مختلف در خصوص قابليت هاي رسانه بودن معماري ايراني- اسلامي شناسايي و دسته بندي شده اند. نتايج حاصله از اين پژوهش حاكي از آن است كه معماري اسلامي ايران يك هنر فرا زماني و فرا مرزي و وجهي از هنر است كه توانايي حضور در چهار بعد انساني را داراست و كالبدي است برآمده از ذهن انسان براي ايجاد بستري براي زندگي او كه مي تواند به واسطه‌ي بهره گيري از نمادها، نشانه ها و معاني ازلي، فطري و رمزگونه كه در خود دارد و همچنين به كارگرفتن حواس گوناگون ميتواند با مخاطبيني كه حتي هيچ گونه شناختي از دين اسلام و از آيين و اصول بنيادي آن ندارند، ارتباط برقرار كند.

Understanding beauties is a divine blessing and a mentality that leads to reality. And art without beauty is like a soulless body with no gravity. This beauty exists in all the aspects and forms of Iranian Islamic architecture. Mosque – as the outstanding symbol of Iranian Islamic architecture – is a good source for discovering and evaluating symbols and signs, which plays an important role in making relationships regarding the influences on its addressees with any religion and beliefs. The present study by means of descriptive-analytic method and semiotics-semantics approach intends to provide a correct understanding of aesthetics and application of those meanings hidden in Iranian Islamic architecture and also investigate the existence of a logical relationship between implications, symbols and signs in the Islamic architecture and its addressees. For this purpose, different attitudes towards media aspects of the Islamic-Iranian architecture have been identified and classified. The results indicate that Iranian Islamic architecture is a buoyant and off-limits art and an artistic aspect that is able to present itself in all the four humanistic dimensions. In fact, it is a body made from human being’s mind for providing a living base that can make relationships with those addressees who have even no understanding about Islam and its principals through utilizing eternal, innate, and cryptic symbols, signs, and meanings as well as different sensations.