بررسي اصول پايداري در بناهاي سنتي اقليم گرم و مرطوب ايران

The Principles of Sustainability in Traditional Buildings in Hot and Humid Climate in Iran with a Focus on Traditional Markets

بناهاي سنتي ايران از ديرباز پاسخگوي اصول معماري پايدار بوده است، اما متأسفانه عدم توجه به اين اصول و عوامل گوناگون ديگر پيكرۀ فرسوده و ناپايدار از بناها به جا گذاشته است. كشور ايران داراي مناطق آب و هوايي مختلفي است كه معماري ارزشمند متناسب با هر اقليم را داراست. معماري اقليم گرم و مرطوب كه بخش وسيعي از حاشيه شمالي خليج فارس و درياي عمان را به خود اختصاص داده، در سال هاي اخير مورد بي توجهي قرار گرفته و اكثر بافت هاي سنتي اين مناطق از بين رفته است. از اين رو استخراج شاخص هاي كلي به عنوان اصول پايداري در اين اقليم ضرورت مي يابد. در پژوهش پيش رو، به روش تحليلي- توصيفي و با مرور منابع كتابخانه اي به بررسي اصول پايداري در اقليم گرم و مرطوب پرداخته شده و در ادامه با بررسي عميق تر و دقيق تر اين اصول در بازارهاي سنتي به عنوان يكي از مهترين بناهاي شهري كه از ديرباز پاسخگوي تبادلات اقتصادي، فرهنگي و اجتماعي بوده است و عملكرد آنها پاسخگوي نيازهاي روزمره ي انسان ها مي باشد، مورد بررسي قرار گرفته است. نتايج حاصله حاكي از آن است كه اصول كلي معماري پايدار حاكم بر بنا هاي سنتي به ويژه بازارها عبارتند از:جلوگيري از تابش مستقيم نور خورشيد، ايجاد كوران هوا جهت كاهش رطوبت بناها در طول روز، ايجاد هواي مطبوع در طول روز در بازار، ايجاد محيطي مناسب براي حركت عابرين در طول روز، جلوگيري از ورود هواي گرم و گرد و غبار، مصرف حداقل انرژي ، ايجاد بازشوهاي وسيع در زير طاق ها جهت تأمين نور و تهويه، پيشامدگي جلوي حجره ها به منظورجلوگيري از ريزش باران.