كاربرد روش AHP در ارزيابي ريسك تونل سازي

Application of AHP Method in Tunneling Risk Assessment

فضاهاي زيرزميني به علت اينكه در محيطي با عدم قطعيت بالا هستند ريسك‌هاي بالايي را نيز به دنبال دارند ازجمله دلايل ريسك‌هاي بالا در سازه‌هاي زيرزميني مي‌توان به ناشناخته بودن زمين وجود آب‌هاي زيرزميني محدود بودن فضاي در دسترس سنگين‌وزن بودن فعاليت‌هاي حمل‌ونقل تاريك بودن فضاي كاري حفاري مكانيزه محدود بودن هواي تازه و غيره اشاره نمود بيشترين حوادث و رخدادها اغلب با عدم قطعيت همراه است بنابراين پيشرفت سيستم‌هاي آناليز ريسك و جلوگيري از وقوع حوادث امري ضروري است پروژه¬هاي زيرزميني عموماً پروژه¬هاي پيچيده با عوامل تأثيرگذار زياد ازجمله شرايط متغير و نامطمئن زمين هستند بنابراين اتمام پروژه در چارچوب تعيين‌شده زمان هزينه كيفيت ايمني نيازمند شناخت ريسك¬ها آناليز و نهايتاً رتبه¬بندي جهت پاسخ به آن‌ها است شناخت هر چه بيشتر عوامل تأثيرگذار بر روند پروژه مي تواند راه را براي اين منظور هموار كند بررسي نكردن ريسك¬ها در شروع پروژه و مشخص نكردن مسئول هر ريسك باعث نارضايتي مشتري و كارفرما در زمان اجرا و هنگام مواجه‌شدن با ريسك¬ها مي¬گردد كه همين امر مي‌تواند باعث عدم موفقيت كامل پروژه¬ از ديدگاه طرفين قرارداد شود مديريت ريسك يكي از فازهاي مديريت پروژه بوده و رتبه‌بندي ريسك‌هاي پروژه قسمت كليدي فاز ارزيابي ريسك در فرآيند مديريت ريسك‌هاي پروژه است رتبه‌بندي ريسك‌هاي پروژه به‌صورت هاي مختلف كمي و كيفي انجام مي‌شوند روش‌هاي مختلف تصميم‌گيري چند معياره به‌عنوان رويكردي كمي به‌منظور امكان استفاده از آن‌ها در مسئله رتبه‌بندي ريسك‌هاي پروژه مورداستفاده قرار مي‌گيرد در اين مقاله رتبه‌بندي ريسك‌هاي تونل سازي خط 3 متروي قطار شهري مشهد با استفاده از تكنيك تحليل سلسله مراتبي AHP انجام شده است كه در نتيجه آن گروه ريسك هاي اقتصادي به عنوان مهم ترين ريسك و گروه ريسك هاي اجتماعي به عنوان ريسك كم اهميت در اين رتبه بندي قرار گرفتند

Underground spaces are subject to high risks due to high levels of uncertainty Among the reasons behind the high risks of underground structures is the unknown nature of the ground the existence of groundwater limited available space heavy transport activities darkness of work space mechanized drilling limitation of fresh air etc Most incidents and events are often associated with uncertainty so the development of risk analysis and prevention systems is essential Underground projects are generally complex projects with many influential factors such as changing and uncertain ground conditions so the completion of the project within the specified framework time cost quality safety requires risk detection analysis and rating to response them Clear understanding of the factors affecting the project process can pave the way to achieve this purpose Lack of considering the risks at the start of the project and not identifying the person responsible for each risk will cause the customer and the clients dissatisfaction at run time and when faced with the risks which can lead to a failure of the project from the perspective of the parties to the contract Risk management is one of the phases of project management and ranking of project risks is a key part of the risk assessment phase in the process of project risk management Rating of project risks is carried out in quantitative and qualitative manners Multi criteria decision making methods are used as a quantitative approach to be applied in rating of project risks In this paper risk rating associated with tunneling line 3 of urban subway of Mashhad has been carried out using Analytical Hierarchy Process AHP technique as a result of which the groups of economic risks and social risks were rated as the most and least important risks respectively