تحليلي بر عناصر زمينه گرا در معماري و بافت تاريخي شهر يزد

An Analysis of Contextual Elements in the Architecture and Historical Texture of Yazd

زمينه گرايي ديدگاهي است كه به ويژگي هاي خاص يك مكان و به كار گيري آن ها در طراحي معاصر، توجه دارد. هر بنايي خود به عنوان بخشي از زمينه و بافت شهري محسوب مي گردد كه بر بستر حال و آينده تاثير خواهد گذاشت. معماري زمينه گرا با رويكردي همچون زمينه مداري بر پيوند بين كالبد مورد طراحي و فضاي مورفولوژي شهري تاكيد دارد و به صراحت تداوم ارزش هاي فضايي و كالبدي گذشته را خواستار است. زمينه گرايي در ميان طيفي قرار دارد كه از يك سو به ساختمان و از سوي ديگر به محيط توجه دارد. در اين بين شناخت ابعاد معماري زمينه گرا مي تواند به ارائه راهكارها جهت طراحي در شهرهاي سنتي و بومي كمك نمايد. از اين نكته نبايد غافل شد كه برخي از ويژگي هاي بومي يك بستر نياز به معاصر سازي براي پاسخگويي بهتر به محيط دارد. از آنجا كه معماري بازتاب كالبدي زندگي بشر است، معماري معاصر نيز نمي تواند بي رابطه با معماري گذشته باشد. اين پژوهش با مطالعه كيفي و روش توصيفي تحليلي در بافت تاريخي شهر يزد سعي در آشنايي با ويژگي هاي كالبدي، تاريخي و اقليمي شهر يزد به عنوان مولفه هايي از معماري زمينه گرا دارد تا با دستيابي به ويژگي هاي شاخص آن بتوان در ساخت و سازهاي معاصر نيز به عوامل معماري زمينه گرا توجه نمود تا كمترين آسيب به بافت معماري و شهرسازي اين شهر وارد شود.

Contextualization is an approach that notices and identifies the specific features of a site, and takes them into account in contemporary designs. Every building is considered to be part of the context and urban texture, which is potential to impact the current and future environment. By opting for contextualization approach, contextual architecture emphasizes the bond between the to-be-designed buildings and the urban morphological space. This type of architecture strongly emphasizes the resumption and progress of the spatial and physical values of the past. Contextualization lies in the middle of a pendulum that dangles between building at one end and the environment at the other. Hence, the investigation of the elements of contextual architecture could make valuable contributions to designs in traditional cities and towns. However, some features of local spaces must be synchronized with contemporary architecture in order to function better in the environment. Likewise, given that architecture has a physical reflection in man’s life, contemporary architecture needs to establish ties to the past architecture as well. Through qualitative and descriptive methods, the present study investigated the historical texture of Yazd (Yazd Province, Iran) in terms of 3 contextual architecture elements: physical, historical-cultural and climatic components. The delineation of these contextual architecture features and applying them in the contemporary designs would definitely help preserve Yazd’s architectural and urban texture, and extend minimum alterations to it.