بررسي رابطه عملكرد برنج با كيفيت خاك در اراضي شاليزاري پايين دست شبكه آبياري و زهكشي سپيدرود

Investigation of the Relationship between Rice Yield and Soil Quality in Sepidrood Irrigation and Drainage Networks

ارزيابي كيفيت خاك در كشاورزي براي موفقيت اقتصادي و ايجاد ثبات در مناطق در حال توسعه ضروري است و روش‌هاي گسترده‌اي براي ارزيابي كيفيت خاك با استفاده از شاخصهاي گوناگون وجود دارد. اين پژوهش با هدف بررسي تاثير شاخص‌هاي كيفيت خاك بر روي عملكرد برنج و شناسايي مهم‌ترين ويژگي‌هاي خاكي مؤثر بر تغييرات عملكرد صورت گرفت. به همين منظور نمونه‌برداري خاك سطحي از 30 نقطه در بخشي از شاليزارهاي شمال‌غرب استان گيلان صورت گرفت. 20 متغير فيزيكي، شيميايي و زيستي خاك و عملكرد برنج اندازهگيري شدند. با استفاده از روش تجزيه به مولفه‌هاي اصلي (PCA)، از ميان كل ويژگي‌هاي موثر بر كيفيت خاك (TDS)، 6 ويژگي به عنوان حداقل ويژگي‌هاي موثر بر كيفيت خاكMDS) ) انتخاب گرديد. سپس كيفيت خاك‌ها با استفاده از دو مدل ﺷﺎﺧﺺ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺗﺠﻤﻌﻲ ساده (SQISA) و ﺷـﺎﺧﺺ ﻛﻴﻔﻴـﺖ تجمعي وزني (SQIWA) و هركدام در دو مجموعهTDS و MDS ارزيابي شد. نتايج نشان دادند كه همبستگي مثبت معني‌داري بين مقدار عملكرد و SQI به دست آمده به چهار روش وجود دارد. بيشترين مقادير همبستگي براي SQIwa-TDS وSQIsa-TDS ( (R2= 0.56به‌دست آمد. بنابراين مي‌توان اظهار داشت كه استفاده از مجموعه MDS براي ارزيابي شاخص كيفيت خاك در ارتباط با توليد محصول برنج از كارايي بالاتري برخوردار است.