بررسي تغييرات مكاني پارامترهاي كيفي آب زيرزميني با استفاده از نرم افزار Gis (مطالعه موردي شهرستان ساحلي نور استان مازندران)

Investigation of spatial variations of groundwater quality parameters using Gis software

يكي از مهمترين مشكلاتي كه امروزه آب‌هاي زيرزميني را تهديد مي‌كند، آلوده شدن آن‌ها است. مهمترين مسئله در كنترل و پيشگيري از آلودگي، شناسايي عوامل و منابع آلودگي، مناطق بحراني آلوده شده و همچنين جهت حركت آلودگي مي‌باشد، تا بتوان به كمك اين اطلاعات گام‌هاي موثري در جهت حفظ و بالا بردن كيفيت آب زيرزميني انجام داد. بنابراين اين پژوهش با هدف بررسي تغييرات مكاني پارامترهاي كيفي آب در شهرستان نور استان مازندران و تعيين بهترين روش ميانيابي انجام شد. تجزيه و تحليل آماري متوسط پارامترهاي كيفيت آب در سال آبي 94-1393 نشان دهنده اينست كه بيشترين و كمترين مقدار انحراف معيار مربوط به هدايت الكتريكي و اسيديته مي¬باشد. درحالي كه ضريب تغييرات نسبت جذبي سديم با 9/120 درصد بيشترين مقدار در بين پارامترها را داراست و ضريب تغييرات اسيديته به مقدار 4/3 درصد، كمترين مقدار مي¬باشد. حداكثر چولگي و كشيدگي مربوط به نسبت جذبي سديم و نيترات و كمترين آنها نيز مربوط به كل مواد جامد محلول و هدايت الكتريكي مي¬باشد. ارزيابي شاخصهاي خطا براي محاسبه بهترين روش درون¬يابي برتري روش كوكريجينگ را نسبت به روش وزن¬دهي عكس فاصله نشان مي¬دهد. بر اساس شاخص RMSE، روش زمين آمار منجر به كاهش خطاي درون¬يابي بين 18 تا 92 درصد شده است. مقدار برتري بر اساس MAE نيز بين 13 تا 93 درصد كاهش خطا مي باشد. اين ميزان كاهش خطا ارتباط مستقيمي با نوع متغير كمكي و مقدار ضريب همبستگي پيرسون بين متغيرها دارد بطوريكه بيشترين كاهش خطا (92 درصد) بين هدايت الكتريكي و مجموع املاح محلول (و بالعكس) بوده كه داراي همبستگي 100 درصد مي¬باشند و كمترين ضريب همبستگي نيز براي نيترات با متغير سختي كل (32 درصد) مشاهده گرديد. بررسي تغييرات مكاني پارامترهاي كيفيت آب بر اساس روش كوكريجينگ نيز نشان مي¬دهد كه همه آنها در قسمتهاي غربي از بهترين كيفيت برخوردار مي¬باشند و در قسمت¬هاي شرق و شمال شرق از بدترين كيفيت برخوردار مي¬باشند.