مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - تناقضات برنامه ششم توسعه در رويارويي با مسئله آب از منظر آب مجازي

چكيده فارسي :

با استناد به آخرين گزارشات رسمي وزارت نيرو در سال 1395، ميزان منابع آب تجديدپذير كشور مستند به متوسط 15 ساله منتهي به سال 92-1391 به 88.7 ميليارد مترمكعب رسيده كه با استناد به آخرين گزارشات رسمي وزارت نيرو در سال 1395 مطابق با آماربرداري سراسري سال 88-1387 مصرف آب در ايران 94.5 ميليارد مترمكعب در سال است. با كنارهم قرار دادن تكاليف كاهش 11 ميليارد مترمكعبي مصرف آب كشور در ماده 35 قانون برنامه ششم توسعه و ميزان آب موردنياز تكاليف حصول به خودكفايي با اهداف كمي مدنظر در ماده 31 قانون برنامه ششم توسعه براي توليد سيزده محصول به اصطلاح اساسي كشور، از تناقض در تكاليف ابلاغي بين دو ماده در يك برنامه خواهيم رسيد. حاصل از اهداف اجرايي اين برنامه ايران مي‌بايست نسبت با سال 1393، 3500 هزار تن افزايش توليد در گندم، 912 هزارتن افزايش توليد نيشكر، 866 هزار تن افزايش توليد چغندرقند، 4429 هزار تن افزايش توليد دانه‌هاي روغني، 839 هزارتن افزايش توليد در حبوبات، 405 هزارتن در توليد زيتون، 5 هزار تن در گوشت قرمز، 1429 هزار تن در طيور، 3622 هزار تن در توليد شيرخام و 210 هزار تن در تخم مرغ افزايش توليد را داشته باشد. در حال حاضر براي توليد اين محصولات در كشور 56 ميليارد مترمكعب از منابع آب كشور مصرف مي‌گردد كه براي رسيدن به اهداف كمي همين محصولات در انتهاي برنامه ششم توسعه نياز به 80 ميليارد مترمكعب آب (43 درصد افزايش مصرف) در انتهاي برنامه ششم توسعه تنها براي توليد اين محصولات در بخش كشاورزي وجود دارد. با كنار هم قرار دادن اين مصرف آب با آب موردنياز براي توليد ساير محصولات كشاورزي (29.5 ميليارد مترمكعب آب خالص در بخش توليد ساير محصولات زراعي و باغي در حال حاضر مصرف مي‌گردد) با فرض عدم افزايش توليد در آن‌ها، كشور ايران براي رسيدن به اهداف برنامه ششم توسعه در سال 1400، نياز به افزون بر 109 مترمكعب آب خالص در بخش كشاورزي خواهد داشت كه با جمع مصرف حدود 10 ميلياردمترمكعبي بخش شرب و صنعت به اين ميزان، ايران براي اهداف برنامه ششم 119 ميليارد مترمكعب مصرف آب خواهد داشت در حالي كه كل آب تجديدپذير كشور 88.7 ميليارد مترمكعب است.