پهنه بندي خشكسالي با استفاده از شاخص هاي SPI و RDI (مطالعه ي موردي: حوضه آبريز قزل اوزن)

Drought Zoning Using SPI and RDI Indices (Case study: Ghezel Ozan Basin)

خشكسالي يكي از پديده هاي آب و هوايي است كه در همه شرايط اقليمي و در بسياري از نقاط كره زمين به وقوع مي پيوندد. پديده اي آرام و خزنده است كه با كمبود رطوبت مستمر و به صورت غير طبيعي و اجتناب ناپذير به وقوع مي-پيوند. چهار ويژگي عمده مورد مطالعه در خشكسالي را مي توان شدت، مدت، فراواني و گستره ي خشكسالي نام برد. هدف از اين تحقيق تعيين شدت، مدت و گستره خشكسالي در حوضه آبريز قزل اوزن با استفاده از اطلاعات ايستگاه¬هاي هواشناسي همجوار در محدوده استان زنجان مي¬باشد. به همين منظور دو شاخص مهم و پركاربرد SPI و RDI با استفاده از آمار 16 ايستگاه سينوپتيك و باران سنجي با طول دوره آماري متناوب در مقياس زماني ماهانه تعيين شد. نتايج بررسي شاخص¬هاي SPI و RDI ۱۲ ماهه نشان داد، در طول دوره حدود ۳۰ ساله وضعيت اقليمي ايستگاه¬ها از محدوده نرمال و مرطوب به سمت خشكسالي سوق پيدا نموده است. نقشه هاي پهنه بندي مربوط به شاخص¬هاي خشكسالي براي منطقه مورد مطالعه توسط نرم افزارGIS Arc تهيه شد. بررسي نقشه¬هاي پهنه بندي بدست آمده نشان داد، ايستگاه هاي مورد مطالعه در سال 2013 به سمت بيشترين شدت خشكسالي روي آورده اند و اين وضعيت تقريبا در بيشتر نقاط حوضه آبريز قزل اوزن قابل شهود مي¬باشد.