بررسي اثر نوع اتصال‏دهنده‏ي بتاسيكلودكسترين به پارچه پنبه‏اي بر راندمان بارگذاري و رهايش مولكول مهمان

بتاسيكلودكسترين¬ها (β-CDs) اليگوساكاريدهاي حلقوي هستند كه از تجزيه آنزيمي نشاسته توليد مي‏شوند. مهمترين ويژگي سيكلودكسترين¬ها قابليت كپسوله كردن مولكولـي اسـت، بنابراين مي¬توان انتظار داشت كه در صورت اتصال دائم اين تركيب¬ها و يا مشتق آن¬ها روي منسوجات، امكان حبس مولكول¬ها روي سطح كالا فراهم شده و در نتيجه امكان استفاده از اين پارچه¬ها براي اهداف خاص مانند به¬كارگيري در مصارف پزشكي فراهم ¬شود. از آن¬جايي كه اتصال مستقيم مولكول¬هاي بتاسيكلودكسترين به كالاهاي نساجي امكان پذير نمي¬باشد، پايدارسازي دائم اين تركيبات بر روي الياف يكي از مهمترين موضوعات در اصلاح شيميايي كالاي نساجي مي¬باشد. در اين تحقيق براي اتصال بتاسيكلودكسترين به پنبه از پلي¬كربوكسيليك‏ اسيدها (اكريليك اسيد، سيتريك اسيد و BTCA) استفاده شده است. شرايط بهينه از نظر راندمان بالاي اتصال بتاسيكلودكسترين به پنبه توسط مواد اتصال‏دهنده با استفاده از طراحي آزمايش به روش رويه‏ي پاسخ (RSM) مدل‏سازي شد. با كمك اين مواد اتصال‏دهنده، امكان ايجاد پيوند استري پايدار بين بتاسيكلودكسترين و سلولز پنبه فراهم شده است. حضور بتاسيكلودكسترين بر روي سطح بر مبناي كاهش جذب محلول فنل فتاليين اندازه‏گيري شد. جهت تعيين اثر نوع ‏اتصال‏دهنده بر ميزان دسترسي به حفره و قابليت تشكيل كمپلكس، بارگذاري بنزالكونيوم‏كلرايد (BZCl) و سيكلوهگزان به عنوان مولكول‏هاي مهمان بر روي نمونه‏ها انجام شد و ميزان رهايش آن¬ها مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد كه بالاترين راندمان اتصال بتاسيكلودكسترين به پنبه را سيتريك اسيد و بالاترين راندمان دسترسي به حفره‏ي بتاسيكلودكسترين براي مولكول مهمان را تركيب هر سه اتصال‏دهنده فراهم مي‏كند.