بررسي اثرات نوسازي به شيوه اعيان‌سازي بر هويت شهري و نقش‌ آن‌ در سرنوشت بافت‌هاي مورد مداخله (نمونه موردي محله سولوكول، تركيه)

The impacts of urban renewal with gentrification approach on urban identity and it s role on the intervened tissues

نوسازي در دايره مفاهيم مطالعات شهري به اقداماتي گفته مي‌شود كه در جهت احياء و ساماندهي حوزه‌هاي رو ‌به زوال و بافت‌هاي فرسوده شهر- با به كارگيري روش‌هاي متنوع، بسته به هدف و مسائل پيش‌رو- انجام مي‌گيرد. نوسازي در ابتدا بر اين باور استوار بود كه با نوسازي كالبد، خيابان‌ها و ساختمان‌ها، بي نياز از توجه به تاريخ و زمينه موجود، زندگي شهري نيز نو خواهد شد. اعيان سازي نيز به عنوان يكي از انواع نوسازي، از روش‌هاي مداخله در بافت‌هاي فرسوده بوده كه همواره مورد بحث است. در اين روش، مداخله در بافت از بالا و توسط مسئولين و متخصصين و عموما بدون دخالت شهروندان اعمال مي‌گردد و با تخريب بناهاي قديمي، افزايش اجاره‌بها و بي‌توجهي به نيازهاي ساكنين در فرآيند مداخلات موجب مي‌شود ساكنين سابق حوزه‌هاي نوسازي شده، خود را در محيط بيگانه يابند. اين فرآيند علاوه بر فروپاشي هويت فرهنگي و منظر تاريخي محله مي‌تواند منجر به ترك اجباري حوزه از طرف ساكنين شده و ويراني ساختار اجتماعي محله و بافت را به همراه داشته باشد. همچنين عمليات اعيان سازي ممكن است به شيوه‎هاي راديكال‌تري اعمال گردد و حكومت محلي رأساً براي جابجايي ساكنين اقدام كرده و عرصه را براي هرگونه مداخله آزادانه در بافت خالي نمايد. مسلم است كه اين اقدامات و به تبع آن، اين جابجايي‌ها تأثيرات گسترده‌اي بر هويت شهري، اجتماعي و فرهنگي محلات دارد. در اين راستا مقاله حاضر ابتدا به بررسي مفهوم اعيان سازي به عنوان يكي از شيوه‌هاي نوسازي شهري و بيان تبعات و تغييرات ناشي از آن پرداخته، سپس با معرفي مفاهيم وابسته به هويت و بررسي اسناد مرتبط با نمونه مورد مطالعه به تحليل تأثير پروژه‌هاي اعيان‌سازي بر هويت محله و نقش آن‌ها در تعيين سرنوشت بافت‌هاي شهري مورد مداخله مي‌پردازد. روش اين پژوهش تحليلي – توصيفي و روش گردآوري اطلاعات كتابخانه اي و اسنادي مي باشد.

Renovation is referred to as a series of actions taken to restore and rehabilitate decaying areas and worn-out urban textures. Earlier renovation was based on the fact that urban life can be renovated by renovation of physical attribute, streets and building without regard to existing history and background. Gentrification has often received attention as one of a kind of renewals, an intervention method in deteriorated textures. In this method, intervention in texture is undertaken by authorities and experts and generally without intervention of citizens. Demolition of old building, increased rents and negligence in citizens’ needs in the process of interventions have caused former residents of renovated areas to find themselves in an alien environment. This process may lead to forced leave of the residents and destruction of social fabric of a neighborhood and texture, plus the collapse of neighborhood’s cultural identity and historical landscape. Furthermore, gentrification may be implemented in more radical manner and local government are provoked to directly take an action on displacement of residents and avoid every kind of unfettered intervention. It is obvious that the measures and consequently the displacements have a great impact on urban, social and cultural identity of neighborhoods. In this regard, the present research first of all aims at exploring the concept of gentrification as a means of urban renovation practices and elaborate on the consequences and resulting changes, and analyze the effect of gentrification projects on neighborhood identity and their role in determining the fate of urban textures, by introducing concepts relating to identity and reviewing documents relating to the case. The method of the research is analytical descriptive, and the method of information collection is library and documentary.