تأثير نوسانات قيمت نفت بر تراز تجاري غير نفتي ايران

The effect of oil price fluctuations on Iran s non-oil trade balance

با گذشت سده ها از اكتشاف نفت در جهان، اين ماده همچنان ماهيت انكار ناپذيري در اقتصاد كشورهاي صادركننده و وارد كننده ي آن دارد؛ تغيير بهاي نفت خام و به تبع آن نوسانات درآمدهاي نفتي به عنوان بخشي از درآمد دولت ها در كشورهاي نفت خيز، عملكرد اقتصادي را تحت تاًثير قرار مي دهد. يكي از معيارها در ارزيابي بنيه اقتصادي هر كشور، تراز تجاري آن مي باشد كه صادرات و واردات دو ركن اصلي اين تراز هستند. در تجزيه و تحليل مسائل كلان و سياست گذاري هاي اقتصادي، بررسي واردات و صادرات غير نفتي به عبارتي تراز تجاري غير نفتي از اهميت خاصي در شناخت الگوي اقتصاد كلان و اثربخشي و كارايي سياست هاي بازرگاني كشور برخوردار است. بنابراين، در پژوهش حاضر به بررسي تأثير نوسانات قيمت نفت برتراز تجاري غير نفتي در اقتصاد ايران مي پردازيم. در اين راستا با به كارگيري يك الگوي 5 متغيره به بررسي تجربي روابط بلندمدت و كوتاه مدت بين متغيرهاي مورد بررسي براي دوره زماني (1391-1352) با استفاده از مدل خود توضيح با وقفه هاي گسترده (ARDL)، در اقتصاد ايران پرداخته شده است. براي اين منظور ابتدا نوسانات قيمت نفت با استفاده از مدلGARCH محاسبه و از نرم افزار مايكروفيت جهت برآورد مدل استفاده شده است. نتايج حاصل از تخمين ضرايب الگو نشان مي دهد كه در كوتاه مدت و بلند مدت قيمت نفت و توليد ناخالص داخلي بر تراز تجاري غير نفتي تأثير منفي و نرخ ارز حقيقي تأثير مثبت و معنا داري دارد. نوسانات قيمت نفت در كوتاه مدت و بلند مدت بر تراز تجاري غير نفتي تأثير معني داري ندارد.