رويكردهاي آموزشي نوين در رشد و آموزش كودكان در دوره پيش از دبستان

Modern educational approaches to the development and education of children in pre-school education

سال‏هاي آغازين زندگي كودك، يكي از مهم‏ترين دوره‏هاي رشد او به شمار مي‏آيد و آنچه در اين دوران رخ مي‏دهد به‏طور اساسي بر رشد كودك در دوره هاي بعدي نيز تاثيرگذار است. از آنجا كه اساس شخصيت فرد در دوره كودكي شكل مي‏گيرد، محققان و صاحب‏نظران ارايه آموزش‏هاي اثر بخش در اين دوران را براي رشد همه جانبه كودك بسيار مهم مي‏دانند. نتايج اكثر مطالعات و پژوهش‏ها بيانگر آن است كه آموزش هاي موجود در محيط خانواده به تنهايي پاسخ‏گوي نيازهاي رشدي و تربيتي كودكان در اوايل دوره كودكي (6-3) سالگي نيست. كودكان در اين سن، نياز به شركت در فعاليت‏هاي اجتماعي بيشتري دارند و حضور در محيط‏هاي پيش‏دبستاني اين امكان را به آنها مي‏دهد تا با كودكان همسن و سال خود ارتباط برقرار كرده و به تدريج مهارت‏هاي موردنياز را براي شناخت واقعي خود و جهان پيرامون و برقراري روابط اجتماعي با ديگران به دست بياورند. از سوي ديگر پديداري و پيشرفت رويكردهاي آموزش خلاق و نو در جهان امروز كه جهان گوناگوني ها خوانده مي شود چنان است كه هر جامعه اي نياز دارد با اين رويكردها آشنا شود و به اندازه توان خود و متناسب با فرهنگ و ويژگي هاي جامعه و يادگيرندگان از آن بهره برد. لذا در اين مقاله قصد بر اين است ضمن تبيين ويژگي هاي كودكان در دوره پيش از دبستان به بررسي رويكردهاي آموزشي مهم كه مورد تأييد اكثر صاحبنظران و متخصصان در حوزه آموزش و پرورش است پرداخته شود. در اين بررسي چهار رويكرد پركاربرد و مورد تأييد اتحاديه اروپا كه كشورهاي پيشرو در حوزه آموزش و پرورش به خصوص در دوره پيش از دبستان از آن استفاده نمودند مدنظر قرار گرفته شد كه عبارتند از: رويكرد مونته سوري ، رويكرد رجيو اميليا ، رويكرد والدورف ، رويكرد هاي اسكوپ . در هر يك از رويكردهاي مذكور، كليات و تأكيدات آن رويكرد، محتوا و نحوه سازماندهي آن، محيط يادگيري، روش، ارزشيابي و نقش آموزشگر مدنظر قرار گرفته است. علاوه بر اين چهار رويكرد دو رويكرد آموزش فلسفه به كودكان و رويكرد مدرسه زندگي كه در كشور ما در چند سال اخير مورد توجه متخصصان تعليم و تربيت و آموزشگران قرار گرفته است نيز مورد بررسي قرار گرفت. در نهايت، پس از تحليل رويكردها و ويژگيهاي كودكان در اين دوره و متناسب با ارزش هاي جامعه به جمعبندي و نتيجه گيري در خصوص رويكردها پرداخته شد.