تاثير مداخلات آموزشي بر درك گروه سني پيش دبستاني از خطر بلايا با استفاده از روشهاي جديد آموزشي و Roll Playing

مقدمه و بيان مسئله: ايران كشوري حادثه خيز است و بر اساس بررسي هاي انجام شده از انواع مختلف بلاياي طبيعي در جهان، انواع مختلف آن در ايران رخ ميدهد. از بين حوادث رخداده در كشووور ايران، زلزله شاخصترين آنهاست. در زلزله كرمانشاه از 7200 مصدوم ناشي از اين حادثه 364 نفر يعني حدود 5 در صد كودك زير 6 سال بودهاند. شايد در عدد ن سبت به كل كم با شد اما نكات خا صي در كنار آسيب فيزيكي براي اين گروه سني از اهميت خا صي برخوردار است. از جمله اين موارد احتمال ماندگاري آسيب در اين گروه سني بالاتر است و از طرف ديگر احتمال آسيبهاي رواني متعاقب آسيب فيزيكي در اين گروه سني بيشتر است. لذا برنامهريزي منطقي، فراگير و همه جانبه براي تمام هموطنان بالاخص نسل آينده جهت مقابله با بلايا و افزايش تاب اوري، امري بديهي مينمايد. و اين مهم با شروع آموزش و حساس سازي از پايينترين سطح سني اجتماع، يعني كودكان قابل دستيابي خواهد بود. چارچوب سنداي به عنوان مهم ترين راهبرد كاهش خطرپذيري بلاياي سازمان ملل متحد تا سال 2030 مي باشد و شناخت و درك خطر بلايا اولين اولويت اين چارچوب است. با تاثي به اين چارچوب و اولويت قرار دادن آموزش، سعي در يادگيري و مشاركت كودكان در فرايندهاي پيشگيري، مقابله و تاب آوري عملياتي خواهد شد، چرا كه شناخت خطر در اين سوونين با پيامدهاي مثبت چند ده ساله براي يك جامعه همراه خواهد بود. همچنين آموزشهايي كه در اين سنين با روشهاي صحيح و موثر براي اين مخاطب ارايه مي شود هم بهتر از سوي وي پذيرش و هم در خاطره او ماندگار خواهد شد و اين دو مولفه در مخاطبهاي ديگر كمتر وجود دارد. از اينرو مطالعه حا ضر با هدف درك گروه سني پيش دبستاني از خطر بلايا با استفاده از روشهاي جديد آموزشي و آموزشي و Roll Playing صورت گرفته است. روش پژوهش مطالعه حاضر يك گزارش موردي از برگزاري پايلوت دوره آموزشي براي 2173 كودك پيش دبستاني با هدف درك گروه سني پيش دبستاني از خطر بلايا در اسفندماه 1395 لغايت ارديبهشت 1396 در سراسر كشور بوده است. در اين پژوهش تلاش گرديده با روش هاي جديد آموزشي و Roll Playing طي دوره اي دو ساعته براي 2173 كودك سني زير 6 سال (پيش دبستاني) آموزشهايي با سرفصلهاي زلزله، سيل، حوادث ترافيكي، آتش سوزي و نحوه امدادخواهي صورت گيرد. در نهايت مناسب ترين و اثربخش ترين شيوههاي آموزشي اين دوره شناسايي گرديده‌اند. يافتههاي پژوهش: آموزش همگاني در كاهش اثرات بلاياي طبيعي نقش بسزايي دارد و بهترين راه، آموزش به مردم به خصوص دانش آموزان و ارتقاي سطح آگاهي آنها در خصوص خطرات ناشي از وقوع حوادث است. استفاده از ابزارها و روشهاي جديد آموز شي از جمله نرم افزارها، ميتواند ميزان يادگيري را به طور معناداري افزايش دهد. ا ستفاده از اين روشهاي آموزشي جديد، ميتواند ميزان آمادگي كل جامعه را در مقابل حوادث و بلايا افزايش و از تاثيرات مخرب آنها در طولاني مدت بكاهد. با تلفيق ابزارها و تكنولوژيهاي جديد آموزشي با الگوهايي كه پيش از اين اثربخشي آنها تاييد شده است، ميتوان اثربخشي آموزش ها را دوچندان كرد. بحث و نتيجه گيري يافتههاي مطالعه حاضر نشان داد كه استفاده از روشهاي نوين و جذاب آموزشي حوادث طبيعي بر يادگيري فراگيران پيش دبستاني موثر بوده و با نتايج ساير مطالعات همخواني دارد. ابزارهاي يادگيري متفاوتي مانند فيلم، نرم افزار و اجراي زنده مانور بر سطح يادگيري دانش آموزان اثرگذار بوده است. استفاده از كانالهاي ارتباطي تصويري و فعال در آموزش كودكان پيش دبستاني، در حيطه اقدامات به هنگام بلاياي طبيعي، موثرتر از اكتفاي صرف به كتابهاي آموزشي بوده است. اين امر موجب كاربردي‌تر كردن مفاهيم آموخته شده در بين كودكان در سنين پايين‌تر گرديده و سطح يادگيري را به صورت قابل توجهي افزايش داده است. همچنين تمرين و تكرار رفتار در محيط طبيعي و موقعيت هاي زنده آموزشي از جمله مانور منجر به موفقيت در يادگيري مفاهيم كاربردي است. از اينرو نرمافزارهاي آموزشي با قابليتهاي طبقه بندي و نمايش جذاب موقعيتهاي بلاياي طبيعي و اي جاد راب طه ف عال دانشآموز با نرم افزار از طريق كل يك، انتخاب و آزادي در آموزش، موقعيتهاي تمرين و تكرار بيشتري را نسبت به كتابهاي آموزشي ايجاد ميكنند با توجه به محدوديت ها و يافته هاي پژوهش، پيشوونهاد مي شووود كارگروه كودك و نوجوان با مشاركت سازمان مديريت بحران، سازمان هلال احمر، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي، وزارت آموزش و پرورش و سازمان صدا و سيما جهت آموزش همه جانبه و جريان سازي آموزشي در خصوص درك خطر بلايا و مقابله با آن برگزار و سياستگذاريهاي كلان و فرايندهاي اجرايي را براي آموزش 12 ميليون دانش‌آموز ايراني فراهم نمايند