مفاهيم و تاريخچه مناطق آزاد تجاري و نقش آنها در توسعه اقتصاد مقاومتي

در اين مقاله منطقه آزاد تعريف مي شود و مباني، مفاهيم، اصول، اهداف و نقش هاي مناطق آزاد شرح داده مي شود. تفاوت آن با منطقه ويژه اقتصادي مشخص مي گردد و تاريخچه ايجاد مناطق آزاد در جهان و ايران بررسي مي شود .امروزه كشورهاي متفاوتي اعم از توسعه يافته و در حال توسعه با توجه به ويژگي مناطق آزاد تجاري صنعتي براي دستيابي به هدف هايي نظير توسعه اقتصاد ملي، جذب سرمايه هاي خارجي، استفاده از برتري هاي نسبي، ايجاد فرصت هاي شغلي، تربيت نيروي انساني، افزايش درآمدهاي ناشي از فعاليت هاي خدماتي، افزايش كارايي اقتصاد ملي، توسعه منطقه اي و تبديل بخش هاي عقب مانده به قطب هاي توسعه، اقدام به ايجاد مناطق آزاد تجاري صنعتي نموده اند. منطقه آزاد، قلمرو معيني از سرزمين اصلي است كه در آن، تجارت آزاد با ساير نقاط جهان با قوانين خاص و متفاوت از سرزمين اصلي مجاز شناخته شده است. اين مناطق با ايجاد مشوق ها و معافيت هاي متنوع سعي دارند كه سرمايه گذاري خارجي را جذب و آن را در توليد كالاهاي صادراتي مورد استفاده قرار دهند. سپس با صادرات اين كالاها كشور از آثار و مزاياي مثبت صادرات و تجارت نظير ايجاد اشتغال، رشد اقتصادي، توسعه منطقه اي و... برخوردار نمايند. سوالي كه در اينجا مطرح مي شود اين است كه آيا مناطق آزاد توانسته اند آثار مثبت در توسعه كشورهاي در حال توسعه داشته باشند؟ همچنين با توجه به ايجاد چندين منطقه آزاد تجاري صنعتي در كشور، عملكرد آنها در ايران با توجه به اقتصاد مقاومتي چگونه بوده است؟