مروري بر مداخلات زود هنگام براي كودكان داراي شكاف كام در سنين پيش از دبستان

A review of early intervention for children with cleft palate in pre-school ages

مقدمه و بيان مساله: شكاف كام جزو بدشكلي هاي دهاني-چهره اي است كه كودك را از بدو تولد با مشكلاتي ازجمله: تشديد صدا به صورت هايپرنيزاليتي، خطاهاي تلفظي و بروز خطاهاي جبراني ثانويه بر هايپرنيزاليتي و نيز تاخيرهاي زباني مواجه مي كند. كودكان داري شكاف كام حتي در سنين پيش زباني نسبت به همسالان مشكلاتي نظير: كاهش ميزان babbling canonical، كاهش ميزان همخوان هاي انسدادي، غلتان و كامي را نشان مي دهند اما ميزان توليدهاي انسدادي-حنجره اي در اين كودكان بيشتر است. علاوه بر اين، مشكلات زباني را هم به شكل تاخير در زمان دستيابي و ميزان كلمات بياني از خود نشان مي دهند. اگر اين مشكلات دهاني-چهره اي در بهينه ترين زمان درمان نشوند ممكن است در سنين زبان آموزي و حتي پس از دوره زبان آموزي و مدرسه دچار مشكلات عديده اي در برقراري ارتباط و تعاملات اجتماعي با همسالان و بزرگسالان شوند. شيوع اين اختلال در كشورمان 1.3 كودك از هر 1000 تولد گزارش شده است. در رابطه با بهترين زمان ارائه درمان براي نقايص ساختاري و نيز مشكلات گفتاري و زباني نظرات گوناگوني وجود در همين راستا در مطالعه حاضر قصد داريم تا با بررسي انواعي از مطالعات كه به انجام مداخلات در گروه هاي سني و سطوح زباني مختلفي از كودكان داراي شكاف پرداخته است به ارائه زماني طلايي براي اقدامات درماني نظير: جراحي كام و ارايه درمان هاي گفتار و زبان در اين كودكان بپردازيم تا از بروز خطاهاي توليدجبراني، مشكلات زباني و افزايش احتمال نياز به جراحي هاي ثانويه شكاف كام جلوگيري نماييم. روش كار: اين مطالعه مروري بر اساس اصول prisma نگاشته شده است. مقالات مورد بررسي از پايگاه داده هايي همچون web of science، pubmed و scopus استخراج شده اند. علاوه بر اين به جستجو در منابع خاكستري همچون Google Scholar نيز پرداختيم. از مجموع 21 مقاله بدست آمده تنها 8 مقاله اي را بررسي نموديم كه به تاثير سن و سطح زباني در كفايت توليدي و تشديد گفتار مراجعين در بازه زماني 2003 تا 2017 پرداخته باشند و مطالعاتي كه به بررسي اثربخشي تكنيك هاي جراحي خاص و نيز مطالعاتي كه به بررسي اثرات مداخلات ديرهنگام و يا پس از سن مدرسه پرداخته بودند از مطالعه ما خارج شدند. يافته ها: در بررسي زمان مناسب براي انجام جراحي هاي ترميمي كام و نيز مداخلات گفتاري و زباني پس از آن در كودكان داراي شكاف، مطالعات نشان مي دهند كه مداخلات در گروه هاي سني كوچكتر( قبل از 12 ماهگي) نسبت به گروه هاي سني بزرگتر(33 تا 42 ماهگي)، ميزان كمتري خطاهاي توليدجبراني را به همراه مي آورد به طوري كه مداخله زودهنگام در گروه هاي سني پايين ترمنجر به افزايش فهرست همخوان ها، افزايش دقت در-توليد همخوان ها و نيز كاهش استفاده از خطاهاي توليد جبراني بخصوص انسدادي هاي حنجره اي مي شود. همچنين نتايج نشان مي دهد، مداخلات زباني كه در مراحل پيش زباني براي كودكان داراي شكاف كام كه با مشاركت والدين انجام مي گيرد منجر به افزايش واژگان بياني در اين كودكان مي شود. بحث و نتيجه گيري: با توجه به ماهيت درحال پيشرفت گفتار و زبان در 6 سال اول زندگي نياز است تا بهترين زمان براي ارائه درمان كه طبق شواهد قبل از شروع به گفتار معني دار( قبل از 12 ماهگي) است را در نظر داشته باشيم تا بتوانيم مانع از بروز تاخير در رشد ارتباطي كودك و به تبع آن مشكلات سواد آموزي در سنين بالاتر شويم چراكه هرچه زمان انجام مداخلات به تاخير بيفتد مشكلاتي همچون نياز به جراحي هاي ثانويه، افزايش خطاهاي توليد جبراني و تشديد تاخيرهاي زباني رخ مي دهد كه همگي دسترسي كودك را در سنين پيش از دبستان به برقراري ارتباط مناسب كم مي كند.اين درحالي است كه مطالعاتي كه در كشورمان به بررسي سن دريافت خدمات درماني در كودكان داراي شكاف پرداخته است عنوان مي كند كودكان داراي شكاف با ميانگين سني 3/3 سال مداخلات زودهنگام را دريافت مي كنند كه طبق يافته هاي اخير مي دانيم اين تاخير در زمان انجام مداخلات، با زمان طلايي براي انجام جراحي شكاف و قرارگيري كودك در روند انجام مداخلات گفتار و زبان فاصله دارد. با اين وجود مطالعات حاضر نيز مي توانند داراي محدوديت هايي باشند.كم بودن حجم نمونه هاي مورد بررسي از جمله محدوديت هايي است كه امكان بررسي كودكان در بازه هاي سني كوچك تر بخصوص در مرحله پيش زباني را ازما سلب مي كند. همچنين روند انجام مطالعات به گونه اي است كه با توجه به عدم انتخاب تصادفي نمونه ها و انجام آن ها در چندين مركز و ماهيت توصيفي بودن آنها امكان سوگيري در نتايج اين مطالعات وجود دارد. از سوي ديگر اين مطالعات عموما به بررسي برونداد گفتاري پرداخته و ساير متغيرهاي رشدي اثرگذار بر كيفيت تشديد صدا همچون رشد صورت و آكلوژن دنداني را در نظر نمي گيرند.