سيماي پير در آثار عطّار نيشابوري

پير در عرفان اسلامي داراي جايگاه خاصّي است. كتاب¬هاي عرفاني نيز بيش و كم به ترسيم و توصيف ويژگي¬ پير پرداخته¬اند. و ارزش و لزوم آن را به خوبي رقم زده¬اند. در اين ميان، مثلّث عرفان و تصوّف يعني سنايي، عطّار و مولوي داراي اهميّت ويژه و نقش بنيادي بوده¬اند. با نگاهي ژرف به واژه¬ي پير و بررسي تجلّي شخصيّت عرفاني او و وجودش در آثار عطّار مي¬توان به جايگاه پير در آثار اين شاعر و عارف قرن ششم و جامعه¬ي آن زمان دست يافت در انديشه¬ي عارفانه¬ي عطّار، نقش پيردر هدايت سالك خداجو، مهمترين عنصر وصول به حقيقت محسوب مي¬شود. ازاين ديدگاه، مصاحبت با شيخ و مرشد راه¬دان، چراغ راه و نيروي انرژي¬زا و داروي شفا بخش بيماري¬هاي جسمي و روحي محسوب مي¬گردد. اين مقاله به صورت مجزّا و در بخش¬هاي مختلف به توضيح و تفسير و كاربرد پير درآثار عطّار پرداخته است. با دقّت نظر در كاربرد پيردراين آثار، مي¬توان به باور عطّار درمورد پير و جايگاه او پي برد. اين پژوهش، با بررسى نوع ارتباط سالك و پير درآثار عطّار نيشابوري، نشان داده است كه حتّى در مواردي پير شخصيّت انسانى ندارد، ولى حرمت پير و مرشد واقعى را دارد. و الفاظ قطب و شيخ و مراد و ولي و غوث و مهتر، نزد صوفيه به همين معني استعمال شده است.