منطق سكوت در دفتر اول مثنوي

سكوت از ديدگاه‌هاي مختلف زبان شناختي و موقعيت‌هاي اجتماعي قابل بررسي و به عنوان بخشي از زبان، با كار كردها و نقش‌هاي مختلف آن مورد نظر است. در اين تحقيق، در آغاز به سير تحولي مطالعه ي سكوت در ادوار مختلف مي پردازيم. سپس با بررسي مفهوم نشانه اي سكوت و بيان نظرات متفاوت زبان شناسان معروف، به اين جمع بندي مي رسيم كه سكوت يك تعامل اجتماعي است كه به واسطه ي نگفتن ايجاد مي شود. مولانا هم عليرغم اين كه حرف‌هاي بسياري براي گفتن داشت و اشعار و عبارات فراواني بر زبان جاري ساخت، چنان به اين معني توجه دارد كه (خاموش) يا (خموش) يا (خمش) تخلص مي كرد. به راستي راز اين فضيلت در كجاست؟ با تورّق در مثنوي و تعمّق در كلام نقادان و تحليل گران و ارزيابي فرضيه‌ها و پاسخ‌هاي متعدد، چنين نتيجه اي به دست مي آوريم كه سكوت مولوي هدفمند، ماهرانه و داراي معنا است، زيرا معتقد است كه نه تنها گفتار و كلام ابزاري مناسب براي انعكاس انديشه‌هاي عرفاني و معاني غيبي نيست بلكه آفاتي دارد و بايد از آن دوري گزيد.