مطالعه كيفي رودخانه كارون (بازه گتوند– شوشتر) در فصل تابستان با استفاده از نشانگرهاي زيستي ماكروبنتوزي

Assessing the water quality of Karun river (between Gotvand- Shushtar) in summer season using biomarkers

طي مطالعه حاضر به منظور شناخت ساختار اجتماعات ماكروبنتيك رودخانه كارون (بازه گتوند-شوشتر) نمونه برداري از بستر رودخانه در فصل تابستان و در 10 ايستگاه انجام شد. كليه نمونه هاي رسوبات با استفاده از دستگاه گرب مدل ون وين با سطح مقطع 025/0 مترمربع و با 3 تكرار براي ماكروبنتوزها و يك تكرار براي آناليز دانه بندي رسوبات و درصد مواد آلي و پارامترهاي فيزيكي-شيميايي دما، شوري، pH و DO به طور همزمان در فيلد اندازه گيري شد و آناليز دانه بندي و درصد مواد آلي با استفاده از روش هاي استاندارد در آزمايشگاه انجام پذيرفت. براساس نتايج جمعاً 4 رده از ماكروبنتوزها شامل حشرات، شكم‌پايان، دوكفه‌اي‌ها و كم‌تاران يافت شد كه بيشترين تراكم در كل ايستگاه ها مربوط به شكم پايان با 168 فرد در 025/0 مترمربع و كمترين فراواني مربوط به دو كفه اي ها با 25 فرد در 025/0 مترمربع بوده است. همچنين روابط آماري معنادار ميان شاخص سيمپسون و فاكتورهايي همچون PH، اكسيژن محلول در آب و شوري آب در فصل تابستان موجود است (P 0.01). به طور كلي شاخص شانون نشان دهنده آلودگي در سطح متوسط (H=1.204) در فصل تابستان مي باشد. شاخص سيمپسون نيز در اين مطالعه بيشتر به سمت صفر ميل (=0.403λ) كرده، توزيع فراواني افراد بين گونه ها يكنواخت مي باشد. بر اساس نتايج مي توان رودخانه كرخه در بازه مورد مطالعه را به عنوان رودخانه اي با آلودگي متوسط بيان كرد اين وضعيت مي تواند ناشي از فعاليت هاي انساني، توسعه صنعت و كشاورزي و همچنين افزايش اجتماعات انساني حاشيه رودخانه باشد.

In this study in order to determine the macrobenthic communities structure of Karun River (between Gotvand- Shushtar), the Sampling was carried out in 10 stations of river in the summer. All sediment samples were collected using Van Veen grab with cross-section 0.025 m2 and with 3 replicates for Macrobenthos and one replicate for grading scales analysis and organic matter analysis. the measurement of Physicochemical Factors such as temperature, salinity, PH and DO performed in the field and grading scales analysis and organic matter analysis performed in laboratory based on standard methods. Based on results four order of macrobenthos including Insecta, Gastropoda, Bivalvia and Oligochaeta were found in study area. The highest density in all stations of study area was related to Gastropoda with 168 gastropods in 0.025 m2 and lowest density in all stations of study area was related to Bivalvia with 25 Bivalves in 0.025 m2. The our results indicate a significant relationship between PH, DO, salinity and Simpson index (p 0.01). In general, Shannon index reflects the average level of pollution (H = 1.204) in the summer season. Also Simpson index was closed to zero (λ= 0.403), so the species frequency distribution was uniform in study area in summer season. So based on results, we can say that the Karun River (between Gotvand- Shushtar) is river with average level of pollution